Od marzeń do medali

O sukcesach pochodzącej z Raszyna (powiat pruszkowski) tenisistki Igi Świątek, czy piłkarza z Leszna (powiat warszawski zachodni) Roberta Lewandowskiego rozpisują się polskie i światowe media. Za to niewiele osób wie, że na Mazowszu prężnie rozwija się lekkoatletyka. Jedną z wielkich nadziei tej dyscypliny jest Zuzanna Maślana, utalentowana 20-latka specjalizująca się w pchnięciu kulą. Medalistka mistrzostw świata juniorów (2022 – trzecie miejsce), mistrzostw Europy juniorów (2023 – drugie miejsce), Pucharu Europy w rzutach (2024 – pierwsze miejsce).

– Ten rok będzie na pewno ciekawym doświadczeniem dla mnie i wszystkich lekkoatletów. Skupiam się teraz na mistrzostwach Europy, które odbędą się w Rzymie. Wierzę, że uda mi się też zdobyć kwalifikacje na olimpiadę w Paryżu. Od dziecka marzyłam o starcie w olimpiadzie. Warto mieć marzenia i je spełniać. Będę dawać z siebie wszystko! – zapewnia zawodniczka Miejsko-Ludowego Klubu Lekkoatletycznego w Płocku.

Jej trenerem klubowym jest Mirosław Nisztor, a trenerem prowadzącym w kadrze narodowej Przemysław Zabawski.

Codzienna dyscyplina

Pani Zuzanna dodaje, że do realizacji takich właśnie marzeń przybliża nas samodyscyplina.

– Pchnięcie kulą – jak każda inna konkurencja olimpijska ­– wymaga wielu godzin codziennej pracy, ćwiczeń, które pozwalają na wdrożenie właściwej techniki, siły fizycznej i zaangażowania. Początkowo sytuujemy tę samodyscyplinę tylko w aktywności fizycznej, jednak z czasem całe nasze życie staje się coraz bardziej uporządkowane, ponieważ zdajemy sobie sprawę, że bycie konsekwentnym to najlepsza droga do rozwoju i celu – zauważa.

Dla młodej zawodniczki otwiera nowe horyzonty w patrzeniu także na własną ścieżkę rozwoju.

– Dzięki uprawianiu sportu poznaję wielu ciekawych i inspirujących ludzi, a spotkania z nimi także wyzwalają chęć doskonalenia się – mówi lekkoatletka.

Dodaje z uśmiechem, że doba dla niej mogłaby mieć 48 godzin, bo zawodowe uprawianie sportu łączy dziś ze studiami.

A jak zaczęła się jej sportowa przygoda?

– Pod okiem trenera Nisztora próbowałam sił w różnych lekkoatletycznych konkurencjach. Z czasem, gdy okazało się, że jestem zdecydowanie lepsza w konkurencjach rzutowych, a zwłaszcza w kuli, już przy niej zostałam. Jako młoda zawodniczka inspirowałam się np. Pauliną Gubą, ale zawsze chciałam iść własną drogą – podkreśla.

Podążać własną drogą

Jak zbudować silne i zdrowe relacje z innymi, a także poprawić swoją samoocenę i zwiększyć swoją motywację? Pomagają w tym psychologowie sportu, z usług których korzysta dziś wielu sportowców, ponieważ pomagają oni w kontrolowaniu emocji i rozwijaniu umiejętności mentalnych.

– Sportowcy żyją pod nieustanną presją: wyników, kwalifikacji, turniejów, czy otoczenia. A naszą rolą jest nie tylko pomaganie zawodnikom i ich trenerom w osiąganiu optymalnych wyników sportowych. Praca psychologa w sporcie otwiera na to, by właśnie pracować nad tą presją. Pomaga poradzić sobie ze stresem, jak np. ten stres wykorzystać, by motywował do działania a nie paraliżował. To też bez względu na dyscyplinę praca nad koncentracją i pewnością siebie – mówi Anna Cieślak, psycholog sportu, która pracowała m.in. w Radomiaku Radom i z zawodnikami federacji KSW.

Nasza ekspertka zwraca też uwagę, że jest to nieustanny proces, polegający jednak również na określeniu celów, do których zmierzamy, budowaniu trwałej relacji, komunikacji, a czasem na łagodzeniu konfliktów między zawodnikiem a trenerem. To także droga. I to taka, która zawsze wymaga indywidualnego podejścia do drugiego człowieka.

Działać szybko i zdecydowanie

Jak ogólnorozwojową dyscypliną sportu jest szermierka opowiada Krzysztof Grzegorek, szablista i trener.

– Sport kształtuje systematyczność w pracy, i to się przydaje w całym naszym życiu. A szermierka angażuje pełnię fizycznych i psychicznych właściwości człowieka. Szermierka, a zwłaszcza szabla, to sport bardzo szybki. Tutaj nie można bać się podejmować szybkich i zdecydowanych decyzji. O wyniku decyduje psychika i odwaga. Liczy się wytrzymałość, technika, ale przede wszystkim myślenie i siła woli – mówi.

Pan Krzysztof największe sukcesy odniósł w szablowej drużynie biało-czerwonych na mistrzostwach świata zdobywając srebrny medal w Hawanie (1969) i brązowy w Ankarze (1970). W latach 1981-1996 był trenerem kadry narodowej szablistów.

– Moje wyniki sportowe nie były znów tak fascynujące, ale na pewno spełnieniem mych marzeń były występy w narodowej drużynie z moim idolem Jerzym Pawłowskim, wówczas najlepszym szablistą świata – wspomina.

Pan Krzysztof od 22 lat prowadzi w Wesołej MUKS Victor Warszawa – jeden z najlepszych szablowych klubów w Polsce.

– Kiedy nasz klub startował na pewno łatwiej było namówić młodzież do uprawiania tej dyscypliny. Dziś ma ona zdecydowanie więcej propozycji, by w przeróżnych kierunkach się rozwijać. Udaje nam się jednak odkrywać talenty – zauważa.

Wymienia nazwisko swego wnuka – Mikołaja Grzegorka, który przez kilka lat występował w reprezentacji Polski oraz Piotra Szczepanika, który był dwukrotnym medalistą Mistrzostw Europy do lat 23. W ostatnim czasie polska męska szabla nie odnosi międzynarodowych sukcesów. Trener Grzegorek uspokaja, że na dobre wyniki i medale przyjdzie jeszcze czas.

– Potrzeba nam nazwisk, które byłyby w ścisłej czołówce światowej. Młodzież naturalnie chce wtedy naśladować mistrza. A trenerom łatwiej jest ją namówić do pracy – puentuje.

Mazowieckie ikony

Na liście ambasadorów polskiego sportu, którzy przez kolejne dekady odnosili sukcesy na stadionach całego świata i którzy są na pewno źródłem niejednej inspiracji nie może zabraknąć tych, którzy przez miejsce urodzenia czy zamieszkania związani byli (lub są) z Mazowszem. To przedstawiciele różnych dyscyplin, m. in.: kolarz Stanisław Królak, lekkoatletka Irena Szewińska, motorowodniak Waldemar Marszałek, wspomniani już piłkarz Robert Lewandowski, czy tenisistka Iga Świątek – od paru lat najbardziej wpływowa kobieta polskiego sportu. Umiejętne kierowanie talentem doprowadziło w ostatnim czasie naszą szkolną młodzież do międzynarodowych sukcesów. Podczas Mistrzostw Świata w Cheerleadingu odbywających się w kwietniu br. w Orlando zespół Dream Team Youth z Klubu No Name z Garwolina zajął 4. miejsce. Wśród zespołów z Europy to najlepszy wynik! Zespół otrzymał wsparcie od Samorządu Województwa Mazowieckiego.

 – Dziewczyny wykonały od ubiegłego roku ogromny postęp, bo ciężko pracują. Jestem z nich ogromnie dumna! Niech ten sukces będzie inspiracją dla nas wszystkich! – mówiła tuż po ogłoszeniu wyników Izabela Nierwińska, trenerka i choreografka klubu.

– Atmosfera na mistrzostwach świata była nie do opisania, wielkie wsparcie innych drużyn, integracja międzykulturowa i radość wszystkich sportowców z tego co robią – powiedziała Magda Kalbarczyk, jedna z cheerleaderek.

Infrastruktura to podstawa

Bez dobrej bazy sportowo-rekreacyjnej nie ma dobrych wyników, trudno jest też wiarygodnie mówić o upowszechnianiu sportu.

– Od lat proponujemy rozwiązania dofinansowujące budowę lub remont boisk, sal gimnastycznych i hal sportowych. Nakłady poniesione na rozwój infrastruktury sportowej okazują się jedną z najlepszych inwestycji w rozwój nowoczesnego społeczeństwa, jak również doskonałą promocją całego Mazowsza – podkreśla Mirosław Krusiewicz, dyrektor Departamentu Edukacji Publicznej i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie.

W tym roku samorząd w ramach programu „Mazowsze dla sportu” wesprze aż 275 inwestycji kwotą 51 mln zł. Powstaną m.in. wielofunkcyjne boiska sportowe w Stanisławowie, Korczewie, czy Sannikach, wybudowany zostanie kort tenisowy w Grabowie nad Pilicą, skateparki w Bodzanowie, czy Nowym Mieście nad Pilicą, wyremontowane będą lub przebudowane boiska szkolne m.in. w Chlewiskach, Grodzisku Mazowieckim, czy Otrębusach i zmodernizowany basen w Długosiodle. Prace obejmą również sale gimnastyczne i hale sportowe – remont przejdą m.in. obiekty w Milanówku, Sierpcu, Ciepielowie, czy Baranowie.

W sztafecie pokoleń

Podczas szkolnej rywalizacji sportowej rozpoczęły się wielkie kariery Szewińskiej czy Lewandowskiego. Nie wystarczy więc tylko najnowocześniejszy nawet obiekt, trzeba jeszcze robić wszystko, aby każde boisko szkolne było od rana do zmierzchu zapełnione młodzieżą. Tam odbywa się pierwsza selekcja talentów, które mogą później rozwijać się w klubach.

Jednym z partnerów samorządu Mazowsza w realizacji tej misji jest Szkolny Związek Sportowy Warszawy i Województwa Mazowieckiego, który od 25 lat jest realizatorem Mazowieckich Igrzysk Młodzieży Szkolnej. Celem ich jest start dzieci i młodzieży w szkolnych i międzyszkolnych imprezach sportowych, które stanowią kontynuację lekcji wychowania fizycznego. W systemie tym bierze udział około 70 proc. szkół wszystkich typów. W 2023 r. w igrzyskach startowało blisko 40 tysięcy najmłodszych.

– Truizmem byłoby podkreślanie znaczenia sportu w kształtowaniu młodych ludzi. Uczestnictwo w zawodach i rozgrywkach przeciwdziała agresji i patologii wśród młodzieży będąc alternatywną formą spędzania czasu wolnego. Przedstawiona w kalendarzu igrzysk różnorodność dyscyplin sportowych stwarza nauczycielom wf możliwość realizacji programu wychowania fizycznego w szkole, a młodzieży możliwość wzięcia udziału w rywalizacji – zaznacza Iwona Zielińska-Mróz, prezes Szkolnego Związku Sportowego Warszawy i Województwa Mazowieckiego.

Jedyne takie muzeum

Gdzie można przeżyć raz jeszcze sukcesy naszych mistrzów? Gdzie można zobaczyć m.in. rakietę tenisową Igi Świątek z turnieju Rolanda Garrosa? W Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie (jednostka Samorządu Województwa Mazowieckiego), które od ponad 70 lat pełni funkcję kustosza dziedzictwa polskiej kultury fizycznej. Zbiory muzeum liczą około 60 tys. eksponatów, w tym ponad 15 tys. fotografii i 16 tys. książek. Część z nich (około 3 tys.) prezentowana jest na stałej ekspozycji „Dzieje sportu polskiego i olimpizmu”. Miejscem, które może inspirować, zwłaszcza młode pokolenie, jest Ściana Chwały, gdzie prezentowane są wszystkie medale od początku naszego udziału w igrzyskach. Jest ich aż 321.

Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego (klub TD PSL-PL2050)

Sport to jedna z najmocniejszych wizytówek Polski i Mazowsza. O tym, jak aktywność fizyczna ważna jest dla rozwoju dzieci i młodzieży, a także dla zdrowia dorosłych, nie trzeba dziś nikogo przekonywać. W działaniach samorządu Mazowsza sport zajmuje ważne miejsce. I to nie tylko okazjonalnie, w Roku Polskich Olimpijczyków, na którego jesteśmy półmetku. Chcemy, aby nasi mieszkańcy mogli dbać o swoje zdrowie i kondycję, rozwijać talenty sportowe oraz korzystać z atrakcyjnych, nowoczesnych  obiektów. Dlatego też realizujemy nasz autorski program „Mazowsze dla sportu”, w ramach którego wspieramy lokalne inwestycje.  

Kobiety pchają kulą o masie 4 kg. W przypadku mężczyzn kula waży 7,26 kg. Kula wykonana jest z żelaza lub mosiądzu.

 W 2023 r. na arenach w kraju i za granicą swoje sukcesy sportowe odniosło łącznie 513 młodych sportowców z Mazowsza, którzy zdobyli w wielu dyscyplinach indywidualnych i zespołowych łącznie 543 medale.

W 2022 r. w Polsce działało 14 476 klubów sportowych i 70 polskich związków sportowych. Najwięcej klubów sportowych było w województwie mazowieckim (10,1%). Najpopularniejsza była piłka nożna (35,9% ćwiczących).

Źródło: „Kultura fizyczna w 2022 r.” – GUS