Za wiedzę i za umiejętności

To prestiżowe wyróżnienie przyznawane jest najwybitniejszym lekarzom za najwyższy szacunek dla zdrowia i życia ludzkiego, za sumienne i godne wykonywanie sztuki leczenia oraz za tworzenie nieprzemijających wartości dla dobra Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Medal jest również podziękowaniem za służbę potrzebującemu człowiekowi, za oddanie swej wiedzy, umiejętności i serca chorym. Wyróżnienie jest przyznawane od 1990 r. z inicjatywy prof. Jerzego Woy-Wojciechowskiego, a otrzymać je może tylko dziesięciu najwybitniejszych lekarzy w ciągu jednego roku. Nagrodzonych wyłania 40-osobowa Kapituła.

W wywiadzie dla naszego miesięcznika prof. Mirosław Ząbek mówił, że „największą satysfakcją dla lekarza z sercem i głębią myślenia jest to, że możesz sobie powiedzieć: gdybym był chory, to chciałbym być tak zoperowany, jak zoperowałem tego pacjenta”1.

Lekarz legenda

Jako pierwszy w Europie przeprowadził serię operacji tętniaków mózgu w głębokiej hipotermii i krążeniu pozaustrojowym oraz operacje w czasie rzeczywistym silnego pola magnetycznego. Wspólnie z prof. Krzysztofem Bankiewiczem dokonał pierwszego w Polsce wszczepienia stymulatora mózgu, stosowanego w leczeniu dystonii, drżenia samoistnego, choroby Parkinsona i zespołu Tourette’a.

Gen podany do mózgu

Dla laika to sytuacja przekraczająca możliwości wyobraźni. Nie dość, że gen, to jeszcze wszczepiony bezpośrednio do najdoskonalszego i najważniejszego ludzkiego organu. Ale takie rzeczy są możliwe. Kilka tygodni temu zespół z prof. Ząbkiem na czele podał wprost do mózgu pacjenta gen uruchamiający produkcję białka – progranuliny. Jej brak prowadzi do rozwoju demencji skroniowo-czołowej. Neurochirurdzy ze szpitala bródnowskiego jako pierwsi na świecie przeprowadzili tego typu zabieg, a placówka została wybrana w tym celu jako jedyna dla Europy i Azji.

To przełom dla osób cierpiących na to schorzenie. Choroba ta dotknęła między innymi znanego aktora Bruce’a Willisa. Pozwoliło to szerzej zwrócić uwagę na sytuację cierpiących na nią osób, ale też na jej wpływ na ich bliskich. Otępienie czołowo-skroniowe to rodzaj demencji, a osoby chorujące często doświadczają zmian osobowości, zaburzeń zachowania, utraty zdolności językowych czy apatii.

– Myślę, że przyszłość przyniesie leczenie przyczynowe, czyli że będziemy w mózgu mogli naprawić to, co jest zepsute. Natomiast my teraz podajemy coś, czego nie ma, czyli gen, powodujący produkcję białka, którego w mózgu brakuje – wyjaśnia prof. Mirosław Ząbek.

Niestety, wyleczenie choroby nie jest możliwe, gdyż uszkodzenie komórek nerwowych podczas jej przebiegu jest nieodwracalne. Badania kliniczne prowadzone przez profesora i jego zespół to ogromna szansa na zmianę tego stanu rzeczy i przywrócenie nadziei na poprawę warunków życia chorym oraz ich bliskim.

 Autorem medalu z wizerunkiem Józefa Strusia (1510–1566), wybitnego polskiego lekarza oraz dewizą „Floreat Res Medica” jest artysta plastyk Edward Gorol.

Prof. dr hab. n. med. Mirosław Ząbek jest kierownikiem Kliniki Neurochirurgii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, koordynatorem Oddziału Neurochirurgii Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie (placówka samorządu województwa). Jest też twórcą Centrum Gamma Knife w Warszawie oraz Interwencyjnego Centrum Neuroterapii. Przez wiele lat pełnił również funkcję konsultanta krajowego ds. neurochirurgii.