Mazowsze serce Polski nr 2 (58) 2023
Powiat grójecki kulturalną stolicą Mazowsza
Powiat grójecki jest tegoroczną Stolicą Kultury Mazowsza. Na jakie atrakcje mogą w związku z tym liczyć odwiedzający tę część regionu?
Będzie się dużo działo, bo organizatorzy – poza samorządem powiatu grójeckiego, to również miasta: Grójec, Mogielnica, Nowe Miasto nad Pilicą i Warka, a także gminy: Belsk Duży, Błędów, Chynów, Goszczyn, Jasieniec i Pniewy. Wszystkie te miejscowości we współpracy z lokalnymi stowarzyszeniami, KGW, fundacjami i parafiami – zaplanowały na ten rok wiele ciekawych przedsięwzięć kulturalnych. Aż 40 wydarzeń odbywać się będzie od marca do końca grudnia. Wśród nich m.in.: koncerty, festiwale, pikniki. Przykłady: „Święto Kwitnących Jabłoni”, „Światowy Dzień Jabłka w Warce”, Wiosna Mogielnicka, Dni Chynowa (będzie okazją do świętowania 50-lecia powstania gminy), Dożynki Powiatu Grójeckiego czy „Piknik historyczno-kulturalny Vivat Pułaski” – to tylko niektóre z długiej i bogatej listy wydarzeń. Nie zabraknie muzycznych gwiazd, takich jak m.in.: Sławomir, Grzegorz Hyży czy Kamil Bednarek. Krótko mówiąc – będzie dużo okazji do zabawy i relaksu.
Grójec – smak owoców
Nie bez powodu ziemia grójecka zwana jest największym sadem Europy – około 45 proc. polskich jabłek pochodzi właśnie z tych terenów. Sukces ten to poniekąd zasługa królowej Bony, która w XVI w. na tych terenach poleciła założyć plantacje drzew owocowych. Grójecczyzna jest owocowym zagłębiem. Rosną tu aromatyczne i dorodne jabłka, gruszki, śliwki, wiśnie, czereśnie, a także borówki i maliny. Nie dziwi więc, że mieszkańcy miasta i gminy związani są z sadownictwem, produkcją czy nowoczesnym przetwórstwem owoców.
Grójec jest jednym z najstarszych grodów południowego Mazowsza. To tu ponad 600 lat temu rozpoczęła się historia miasta, które do dziś jest siedzibą władz samorządowych – zarówno gminy, jak i powiatu. Na przełomie XVI i XVII w. produkowano tu piwo i struny do lutni. W 1536 r. w Grójcu urodził się Piotr Skarga, jezuita, spowiednik Zygmunta III Wazy. O niecodziennej przeszłości przypominają zachowane zabytki: ratusz w Grójcu przy zrewitalizowanym rynku miejskim, wybudowany w 1809 r. w stylu klasycystycznym, późnogotycki kościół św. Mikołaja z lat 1520–1530 i drewniana dzwonnica z 1889 r., a także chrzcielnica z 1482 r., dwory i pałace w Kobylinie, Kociszewie, Falęcinie, Kośminie, Lesznowoli, Woli Worowskiej oraz Pabierowicach. Dziś to bardzo prężnie rozwijające się miasto.
– Nowe budownictwo mieszkaniowe, zagospodarowywane tereny inwestycyjne, szeroka oferta edukacyjna, wiele różnorodnych terenów krajobrazowych, najniższy wskaźnik bezrobocia, rozwijający się handel, usługi i przemysł to tylko kilka powodów, dla których kolejne osoby wybierają naszą gminę jako stałe miejsce do życia. Dumą napawają nas realizowane inwestycje, takie jak: budowa dróg, żłobka, nowej hali sportowej, rozbudowa szkół podstawowych, a także rewitalizacja parku miejskiego – mówi Dariusz Gwiazda, burmistrz Gminy i Miasta Grójec.
Wiele z zadań dofinansował samorząd Mazowsza, jak np. budowa ulic, doposażanie i modernizacja placówek oświatowych, strażnic OSP i rodzinnych ogrodów działkowych.
Jedną z atrakcji miasta jest mural autorstwa Sebastiana Krawczaka, odwzorowujący rycinę z 1867 r. Jego powierzchnia wynosi około 85 m2. Praca trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa.
Mogielnica – zielone miasto
– Nasz rejon to czyste ekologiczne tereny, urozmaicone obszary leśne i łowieckie, bogate w zwierzynę. Miłośnicy plażowania znajdą tu piaszczyste plaże nad Pilicą, zaś zwolennicy relaksu nad brzegami rzek i zalewu odkryją piękne zakątki do odpoczynku i wędkowania. Zainteresowani aktywnym wypoczynkiem mogą skorzystać z oferty spływów kajakowych oraz trasy rowerowej i pieszej, przy których usytuowanych jest wiele ciekawych zabytków i obiektów przyrody – zachwala uroki miejscowości Sławomir Chmielewski, burmistrz Mogielnicy.
Pierwsza wzmianka dotycząca Mogielnicy pochodzi z 1249 r. Wówczas osada należała do księcia mazowieckiego i czerskiego Ziemowita I. W 1317 r. Mogielnica uzyskała prawa miejskie.
Obecnie mieszkańcy utrzymują się głównie z sadownictwa, przetwórstwa owocowo-warzywnego, produkcji pieczarek. Działają w branży skórzanej, cukierniczej i gastronomicznej. Sady, w przeważającej części jabłoniowe, rozlokowane są wokół miasta, na południu rozwija się produkcja truskawek, malin oraz warzyw. Bogata fauna i flora tych okolic stanowi atrakcję dla miłośników przyrody. Sztuczny zalew w Mogielnicy z tarasem widokowym są miejscem rekreacji, a rzeki Mogielanka i Pilica stanowią raj dla wędkarzy i amatorów sportów wodnych.
Życie kulturalne miejscowości związane jest z działalnością Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, który organizuje imprezy, konkursy plastyczne i recytatorskie dla najmłodszych, turnieje sportowe, spektakle teatralne. Wieloletnią tradycję ma „Wiosna Mogielnicka” – to wydarzenie odbywające się od 1978 r. w formie pikniku rodzinnego. Tegoroczna edycja przewidziana jest w ramach „Stolicy Kultury Mazowsza”. Pod egidą MGOK-u działa Orkiestra Marszowo-Swingowa z Mogielnicy oraz klub sportowy KS „Mogielanka”. Początki działalności orkiestry sięgają 1905 r., kiedy to została powołana do życia w ramach miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej.
Nowe Miasto nad Pilicą – uzdrowiskowy charakter
Miasto jest idealnym miejscem do wypoczynku i relaksu na łonie natury. Sprzyjają temu lasy wokół akwenów wodnych, tworzące urocze zakątki i wspaniałe widoki.
Nowe Miasto nad Pilicą to miejscowość z wielowiekową tradycją – niedawno świętowało 620-lecie istnienia.
– Po latach stagnacji Nowe Miasto zaczyna się znowu prężnie rozwijać – mówi Mariusz Dziuba, burmistrz Miasta i Gminy Nowe Miasto nad Pilicą.
Niewiele osób zapewne wie, że kiedyś było to znane uzdrowisko. Pod koniec XIX w. stało się modnym w kraju i Europie kurortem uzdrowiskowym. W 1873 r. dr Jan Bieliński – lekarz i specjalista w zakresie fizjoterapii – założył tu pierwszy w Polsce Zakład Przyrodoleczniczy. Woda z miejscowych źródeł była wykorzystywana do leczenia chorych na gruźlicę, wyczerpanie nerwowe i otyłość. Kuracjuszami ośrodka byli nie tylko warszawiacy, ale też przyjeżdżali się tu leczyć m.in. chorzy z Petersburga, Londynu, Madrytu, a nawet Nowego Jorku. Zdrowie reperowali tu m.in. Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka czy Maria Rodziewiczówna, a koncertował Ignacy Jan Paderewski. Kurort został zniszczony podczas I wojny światowej.
– Był sławny nawet poza granicami kraju, do czego znowu chcemy nawiązać. Stąd rozwój bazy turystycznej nad Pilicą, budowa tężni, ścieżek spacerowych, stałe powiększanie artefaktów w muzeach – zarówno regionalnym, jak również bł. Honorata Koźmińskiego – podaje włodarz, już teraz zapraszając do odwiedzenia uroczej, malowniczo położonej gminy.
Władze miasta oraz mieszkańcy wiążą wielkie nadzieje z powrotem wojska do Nowego Miasta.
– Już w tej chwili został utworzony 63. Batalion Lekkiej Piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej, a w niedługim czasie dojdzie do realizacji kolejnych planowanych inwestycji na obszarze byłej jednostki wojskowej – podkreśla burmistrz.
W mieście prężnie działa nowo utworzony dom kultury, w którym odbywa się wiele ciekawych imprez.
Warka – w sercu największego sadu Europy
To jedno z najstarszych miast na Mazowszu, bo z 700-letnią historią. W Warce urodził się Kazimierz Pułaski, bohater dwóch narodów oraz Piotr Wysocki, bohater Nocy Listopadowej. W 1656 r. hetman koronny Stefan Czarniecki odniósł zwycięstwo w bitwie ze Szwedami. Obecnie wizytówką miasta i całego powiatu są: wareckie piwo, zabytki oraz muzeum i park w Winiarach.
– Warka to malownicze, piękne miasteczko z bogatą i wielką historią. Mam przyjemność zarządzać nim już trzynasty rok i widzę, jak ciągle się rozwija – przybywa przebudowanych ulic, nowoczesnych osiedli mieszkalnych, punktów handlowych i usługowych. W ostatnim czasie nad linią kolejową nr 8 Warszawa–Radom powstały dwa wiadukty, które kompletnie odmieniły wizerunek miasta. Estetyka, ład, rozwój, a jednocześnie klimat zachęcają wiele osób do zamieszkania w tej okolicy – przekonuje burmistrz Dariusz Gizka i zachwala uroki miasta.
Podkreśla, że to bardzo dobre miejsce do wypoczynku. Miasto jest zadbane i klimatyczne, umie wykorzystać swój naturalny potencjał. Od tego roku można już podziwiać starorzecza i spacerować nową trasą na malowniczym terenie nad brzegami rzeki Pilicy.
– Powstała tu oświetlona ścieżka pieszo-rowerowa, poprowadzona m.in. na pomostach. Uporządkowana została przestrzeń służąca do turystyki kajakowej poprzez instalację pomostu, wydzielono miejsce do parkowania samochodów. Powstała plaża z parasolami i leżakami, a przyległy teren obsadzony specjalnie do tego celu zaprojektowano zielenią – opowiada burmistrz Warki.
Dodaje, że ostatnio powstał tu również plac zabaw dla dzieci. Na terenie Warki wybudowano również tężnię solankową.
– Wszystkie te inwestycje są realizowane dzięki pozyskiwaniu środków zewnętrznych przez warecki samorząd – zaznacza.
Dużą uwagę przykłada się tu do turystyki, stąd bogata oferta kulturalno-rozrywkowa miasta.
– Warka wyróżnia się na tym tle spośród okolicznych miast i miasteczek – mówi burmistrz.
Krzysztof Ambroziak, starosta powiatu grójeckiego
Tytuł „Stolica Kultury Mazowsza” przyznany naszemu powiatowi przez samorząd Mazowsza pozwoli na zaprezentowanie unikalnego charakteru i bogactwa kulturowego grójecczyzny. W ramach projektu proponujemy ciekawe imprezy kulturalne i rekreacyjne. Jako laureat zaszczytnego tytułu inwestujemy w nowatorskie pomysły i ciekawe formy przekazu, ponieważ Mazowsze to dla nas synonim bogatego dziedzictwa przeszłości jak i kultury współczesnej.