O bezpieczeństwie, konkurencyjności i wartościach demokratycznych

Sesję poprzedziło spotkanie polskiej delegacji z udziałem marszałków województw oraz sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Jana Szyszko.

Polskie samorządy opowiadają się za utrzymaniem polityki spójności i stanowczo sprzeciwiają się jej centralizacji. Byłoby to sprzeczne z zasadą pomocniczości. W Polsce 44 proc. funduszy EFRR i EFS+ jest zarządzanych bezpośrednio przez regiony. To one najlepiej znają potrzeby swoich mieszkańców i potrafią odpowiednio ukierunkować wydatkowanie. Programy regionalne powinny być nadal negocjowane bezpośrednio z Komisja Europejską.

Miłym akcentem podczas spotkania była degustacja mazowieckich specjałów. Na stoisku Mazowsza promowane były produkty na bazie grójeckiego jabłka. Gościem honorowym była Agnieszka Bartol – stała przedstawiciel RP przy Unii Europejskiej (Ambasador tytularny).

„Tarcza Wchód” i wzmocnienie europejskiego potencjału obronnego

Minister Jan Szyszko podczas spotkania mówił o konkurencyjności, wartościach demokratycznych oraz wzmocnieniu bezpieczeństwa, zwłaszcza w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Debatowano także o finansowaniu infrastruktury obronnej „Tarczy Wschód” – budowie sieci fortyfikacyjnych na granicy z Rosją, Białorusią i Ukrainą (granic zewnętrznych Unii Europejskiej). Budowa „Tarczy Wschód” zwiększy również bezpieczeństwo oraz potencjał gospodarczy polskich regionów. Inwestycje w drogi, parkingi i systemy logistyczne, posłużą zarówno wojsku, jak i cywilom. Inwestycja na taką skalę będzie wymagała współpracy rządu, samorządów, społeczności lokalnych i międzynarodowych partnerów. Jednym ze źródeł finansowania będą środki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (1 mld euro),  kolejnym – pieniądze z Europejskiego Funduszu Obronnego.

Wyższy budżet dla Komitetu Regionów

Przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych zatwierdzili podczas sesji plenarnej nowy budżet dla Komitetu Regionów na 2026. Jest on większy o blisko 9 proc. w porównaniu z budżetem na 2025 rok, który wynosił 130,45 mln euro. Nowy budżet podkreśla konieczność zapewnienia stabilnej działalności Europejskiego Komitetu Regionów w obliczu rosnących kosztów operacyjnych oraz inflacji, a także wspiera efektywne funkcjonowanie instytucji w ramach jej politycznych i administracyjnych obowiązków.

Aktywny głos EKR w dyskusji nad nowym budżetem UE

Wieloletnie ramy finansowe (WRF) i budżet UE pozostają kluczowym priorytetem dla Europejskiego Komitetu Regionów na ten rok. Budżet Unii Europejskiej odgrywa zasadniczą rolę we wspieraniu inwestycji na poziomie lokalnym i regionalnym. Członkowie KR-u opracowali opinię, która zawiera m.in. propozycje wprowadzenia w życie zasady „nie szkodzić spójności” („Budżet UE i polityka ukierunkowana na konkretny obszar: propozycje dotyczące nowych mechanizmów projektowania i realizacji w kontekście Wieloletnich Ram Finansowych”). Oczekuje się, że komisja przedstawi swoje propozycje dotyczące przyszłego budżetu UE na okres po roku 2027, jeszcze w lipcu tego roku.

Komitet Regionów w centrum debaty nad przyszłym kształtem polityki spójności

Rada UE – na wniosek Polski sprawującej prezydencję w radzie – poprosiła członków Europejskiego Komitetu Regionów o przygotowanie oficjalnej opinii KR-u w sprawie polityki spójności jako kluczowej siły napędowej realizacji celów i reform UE. Będzie tu poruszona kwestia dalszego korzystania z podejścia opartego na wynikach polityki spójności, przy jednoczesnym poszanowaniu jej głównych zasad. Opinia ma zostać opracowana i przyjęta w drugiej połowie roku, co zbiega się w czasie z ramami legislacyjnymi Komisji Europejskiej dotyczącymi kształtu przyszłego budżetu EU.

Polityka spójności to sztandarowa polityka inwestycyjna UE. Stawia ona szczebel lokalny i regionalny w centrum uwagi. Odzwierciedla zasadę aktywnej pomocniczości. Dlatego Komitet Regionów będzie nadal odgrywać wiodącą rolę w toczących się dyskusjach na temat sposobu jej kształtowania po 2027 roku.

Marszałek Adam Struzik wziął również udział w inauguracyjnym posiedzeniu grupy ds. zdrowia i dobrostanu oraz grupy ds. uprawy winorośli i kultury wina. Jej celem jest zapewnienie długoterminowego i pomyślnego rozwoju uprawy winorośli i wspierania przemysłu winiarskiego w regionach europejskich.