Kiedy skóra swędzi

Jedną z podstawowych funkcji skóry jest ochrona przed wnikaniem do wnętrza organizmu zarazków. Chroni również przed szkodliwym działaniem alergenów i czynników zewnętrznych jak mróz czy wiatr. Niestety, u niektórych pojawiają się problemy skórne, a jednym z nich jest AZS.

To jedna z najczęstszych zapalnych chorób skóry, charakteryzująca się przewlekłym i nawrotowym przebiegiem z okresami zaostrzenia i remisji. Uznaje się, że AZS jest chorobą nieuleczalną. „Rumieniowo-złuszczające zmiany skórne widoczne są na twarzy, rękach, nogach, czasem obejmują nawet ponad 50 proc. powierzchni skóry”1. Pacjentom dokucza nieznośny świąd, nieopisane uczucie suchości na skórze, a potrzeba drapania się pojawia się nawet podczas snu.

– AZS to jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych i zapalnych o przebiegu nawrotowym. Nie jest wyłącznie chorobą skóry, choć na niej właśnie się manifestuje – mówi prof. dr hab. n. med. Irena Walecka, kierownik Kliniki Dermatologii CMKP w Państwowym Instytucie Medycznym MSWiA w Warszawie, konsultant ds. dermatologii i wenerologii województwa mazowieckiego. – Takim najgorszym objawem tej choroby jest uciążliwy świąd, który czasami uniemożliwia normalne funkcjonowanie. AZS dotyczy około 10–20 proc. dzieci oraz 2–5 proc. dorosłych. Najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie, w pierwszym roku życia, a w 90 proc. przed ukończeniem 5. r.ż. – dodaje.

Życie z chorobą

– Jeżeli mamy do czynienia z chorobą o nasileniu łagodnym, to w większości przypadków wystarczy prawidłowa pielęgnacja i profilaktyka. Co to znaczy? Istotne jest środowisko, w którym chorzy przebywają. Osoby z AZS powinny unikać nadmiernego przegrzania, czy spocenia. Rekomenduję im też, by przebywali w chłodniejszych i często wietrzonych pomieszczeniach, by eliminowali w swoim otoczeniu wszelkie potencjalne źródła alergenów powietrznopochodnych, czyli unikali np. kap, zasłon, dywanów, a także palenia papierosów, jak też wszelkiego rodzaju sytuacji stresogennych, czyli tego, co tę chorobę nasila – wyjaśnia prof. Walecka. – W codziennej pielęgnacji najważniejsze jest emolientowanie, delikatna higiena preparatami dla skóry atopowej – suchej i bardzo suchej. Stosowanie maści i kosmetyków o właściwościach natłuszczających, zmiękczających i regeneracyjnych skutecznie łagodzi objawy zapalenia. Zalecam też krótką, 5-minutową kąpiel w letniej wodzie z dodatkiem olejków zmiękczających – rekomenduje.

„Zaostrzony AZS odciska piętno na życiu zarówno dziecka, jak i jego rodziny. Świąd, ból skóry, rozdrapane do krwi rany, frustracja spowodowana ciągle nawracającą chorobą, reżimem pielęgnacyjnym i dietetycznym oraz stygmatyzacja i wykluczenie to codzienność pacjentów z AZS i ich rodzin. Dzieci już od najmłodszych lat zmuszane są do rezygnacji z wielu aspektów życia społecznego. W efekcie przykrych doświadczeń ze strony zarówno rówieśników, jak i dorosłych, izolują się, tracą poczucie własnej wartości, wpadają w depresję”2.

Leczenie AZS to niezwykle żmudny i długotrwały proces. Jeśli zmiany nie są nasilone, to zwykle stosuje się leki o działaniu przeciwhistaminowym, immunomodulującym lub przeciwinfekcyjnym. W przypadku cięższej postaci choroby, lekarz może zdecydować o leczeniu ogólnoustrojowym. Chorym na ciężką i ekstremalnie ciężką postać AZS można podawać leki nowej generacji, w tym biologiczne i inhibitory JAK.

– Dla pacjentów od 6. miesiąca życia do 12. r.ż. mamy zabezpieczony już jeden taki lek, a od 12. r.ż. – trzy leki. Te dwie grupy leków bardzo dobrze się sprawdzają. Prowadzimy równolegle bardzo dużo badań klinicznych, które są dedykowane tej jednostce chorobowej – wyjaśnia dermatolog.

Kompleksowa opieka

Szpital Dziecięcy im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza w Warszawie przy ul. Niekłańskiej (placówka samorządu Mazowsza) jest jednym z miejsc, w którym mali pacjenci będą mogli w przyszłości poddać się specjalistycznym terapiom. Planowane jest tu utworzenie ośrodka dla pacjentów z AZS i łuszczycą, w którym będą wdrażane programy leczenia biologicznego tych schorzeń. Chorzy otrzymają kompleksową opiekę dermatologiczną, alergologiczną, poradnictwo dietetyczne i psychologiczne. Ambitne zamiary zastosowania terapii biologicznej u najmłodszych pacjentów Oddziału Dermatologii są niewątpliwie „światełkiem w tunelu” na ich zdecydowanie bardziej normalne funkcjonowanie i po prostu cieszenie się dzieciństwem. Leki biologiczne, w odróżnieniu od chemicznych, są bardziej złożone i trudniejsze do produkcji, ale mogą być skuteczniejsze w leczeniu niektórych chorób, również tych dotychczas uznanych za nieuleczalne.

Z myślą o najmłodszych

Warszawska placówka zakończyła właśnie przebudowę jedynego tego typu oddziału dermatologii na Mazowszu. Inwestycja o wartości 14 mln zł została w całości sfinansowana przez samorząd Mazowsza.

– To kolejny etap modernizacji naszego szpitala. Duma i satysfakcja jest tym większa, że Oddział Dermatologii Dziecięcej jest jedynym tego typu oddziałem w województwie mazowieckim. Ponadto od 2022 r. oddział ten jest częścią Katedry i Kliniki Dermatologicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Posiada akredytację w zakresie dermatologii, dzięki czemu kształcimy kolejne pokolenia dermatologów, w tym dermatologów dziecięcych – zaznacza Małgorzata Stachurska-Turos, dyrektor Szpitala Dziecięcego im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza w Warszawie.

Oddział Dermatologii Dziecięcej, przeniesiony w 2018 r. z Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego do placówki przy ul. Niekłańskiej, rocznie hospitalizuje około 500 pacjentów do 18 r. ż., nie tylko z Warszawy i województwa mazowieckiego, ale z całej Polski. Diagnozuje się tu i leczy wszystkie choroby dermatologiczne zgodnie z najnowszymi światowymi i krajowymi wytycznymi. Obecnie w Oddziale Dermatologicznym pracuje trzech lekarzy specjalistów, siedmiu rezydentów i tyle samo pielęgniarek.

Priorytetem oddziału jest zapewnienie pacjentom i ich opiekunom najlepszych warunków socjalnych i zindywidualizowanej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej. Rodzice i opiekunowie mogą liczyć na przekazywanie dokładnych informacji o chorobie, planowanych metodach diagnostyczno-terapeutycznych, a także wdrożonym systemie leczenia.

Krzysztof Strzałkowski, przewodniczący Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej (klub radnych KO)

Niezwykle cieszy radykalny wzrost profesjonalizmu i jakości leczenia dzieci i młodzieży na Mazowszu, jaki został osiągnięty dzięki gruntownej przebudowie i modernizacji Oddziału Dermatologii Szpitala Dziecięcego im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza w Warszawie. To jedna z wielu udanych inwestycji w mazowieckich szpitalach sfinansowana z budżetu samorządu Mazowsza. Dzięki niej młodzi pacjenci otrzymają kompleksową opiekę diagnostyczną i leczniczą w zakresie dermatologii i alergologii, wraz z poradnictwem dietetycznym i psychologicznym.

Elżbieta Lanc, członek zarządu województwa mazowieckiego (sejmikowy klub KO)

Choroby skórne, podobnie jak alergie są coraz częstsze także u dzieci, dlatego specjalistyczna, dobrze wyposażona placówka jest niezwykle potrzebna. Zmodernizowany oddział dermatologiczny przy ul. Niekłańskiej zaoferuje nowoczesne warunki leczenia dla najmłodszych pacjentów oraz młodzieży.