Grypa ptaków – wnioski i podjęte działania

W posiedzeniu udział wzięli główny inspektor weterynarii Paweł Niemczuk, zastępca mazowieckiego wojewódzkiego lekarza weterynarii Anna Duras, powiatowy inspektor weterynarii Anna Zawadzka oraz starosta żuromiński Jerzy Rzymowski.

Grypa ptaków

Wiosną grypa ptaków zaatakowała szczególnie północne obszary województwa mazowieckiego – w powiatach żuromińskim i mławskim. Pierwsze ogniska tej choroby pojawiły się natomiast w powiecie siedleckim. Do sierpnia  2021 r. na Mazowszu odnotowano 338 ognisk. Było to – jak poinformował główny lekarz weterynarii Paweł Niemczuk – największe zakażenie HPAI w historii Polski. Rozprzestrzenianie się choroby spowodowane było sprzyjającymi warunkami pogodowymi (wilgoć i niskie temperatury), brakiem wystarczającej ilości dwutlenku węgla do uśmiercania ptaków oraz możliwości szybkiej utylizacji tak dużej liczby zwierząt. Czynniki te utrudniały opanowanie sytuacji. Obecnie  – jak powiedziała powiatowa inspektor weterynarii w Żurominie Anna Zawadzka  – sytuacja jest opanowana, a odszkodowania dla rolników wypłacone.

HPAI w powiecie żuromińskim

Skala produkcji drobiarskiej w powiecie żuromińskim – jak poinformował starosta Jan Rzymowski – jest na poziomie 80–100 mln sztuk rocznie. Produkcja jaj konsumpcyjnych kształtuje się natomiast na poziomie około 1,5 mld sztuk rocznie. Na tym obszarze hodowana jest również duża ilość trzody chlewnej – 1,1 mln sztuk, co stanowi 10 proc. produkcji krajowej.

– Na tak małym obszarze skupiona jest ogromna liczba ferm, stąd też zagrożenie rozwoju każdej choroby (tutaj mówimy o grypie ptaków) jest bardzo duże – podkreślił starosta żuromiński.

Przypomniał również, że pierwsze duże ogniska ptasiej grypy w powiecie żuromińskim były w latach 2006 i 2007. Utylizacji poddanych zostało wtedy około 1 mln sztuk drobiu. W tym roku w wyniku epidemii zutylizowanych zostało ponad 10 mln sztuk. Było to ogromnym wyzwaniem dla służb weterynaryjnych i samorządów.

– Ważne jest to, byśmy wyciągnęli wnioski i zabezpieczyli się na przyszłość. To jest problem, który nie zniknie, który będzie się cyklicznie powtarzał. Ważne jest to, abyśmy wypracowali, takie zasady działania, które w sposób szybki i sprawny będą likwidowały ogniska, które będą się pojawiać – podkreślił starosta.

Wnioski i podjęte działania

Główny Inspektorat Weterynarii poinformował o podjętych działaniach, zabezpieczających przed rozprzestrzenianiem się grypy ptaków:

• nawiązanie współpracy z ornitologami w celu zgłaszania padłych ptaków i wyznaczenie osoby do kontaktu i koordynacji z każdego Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii,
• współpraca z myśliwymi i Lasami Państwowymi w celu zgłaszania padłych dzikich ptaków do badań w kierunku grypy ptaków,
• w obszarach wysokiego ryzyka, tam gdzie są duże skupiska ferm (północne Mazowsze) nakazywanie utrzymywania drobiu w zamknięciu przez wydawanie rozporządzeń powiatowych lekarzy weterynarii na terenie powiatu bądź wojewodów, jeżeli dotyczy to kilku powiatów,
• w obszarach wysokiego ryzyka albo zapowietrzonym i zagrożonym zakaz organizowania targów z ptakami, wystaw, pokazów, konkursów,
• kontrole bioasekuracji przez lekarzy weterynarii z inspekcji weterynaryjnej na fermach drobiu w oparciu o listy kontrolne,
• prowadzenie akcji informacyjnej wśród hodowców o zagrożeniu i przebiegu grypy ptaków i uświadamianie konieczności szybkiego zgłaszania podejrzeń.

Na Mazowszu inspektorat nawiązał współpracę z ornitologami z Kampinoskiego Parku Krajobrazowego, fundacji Albatros, Polskiego Towarzystwa Ochrony Parków, fundacji Epikrates i Towarzystwa Przyrodniczego Bocian. Wyznaczono osobę do kontaktu i koordynacji z Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Siedlcach. Wystosowano też pismo do samorządów terytorialnych poprzez wojewodę mazowieckiego oraz starostę siedleckiego z poleceniem intensyfikacji monitoringu biernego z ukierunkowaniem na ptaki blaszkodziobe, siewkowe i drapieżne. Nawiązano współpracę z myśliwymi i Lasami Państwowymi w celu zgłaszania padłych dzikich ptaków na terenie powiatu siedleckiego. Odbyło się spotkanie w siedzibie Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii z Zarządem Okręgowym Polskiego Związku Łowieckiego w Siedlcach oraz przedstawicielami Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w celu omówienia sytuacji epizodycznych grypy ptaków. Wojewoda mazowiecki na wniosek Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii wydał 18 listopada 2021 r. rozporządzenie nr 42 w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków na terenie powiatów mławskiego i żuromińskiego. Prowadzona jest na szeroką skalę akcja informacyjna za pomocą strony internetowej www.wiw.mazowsze.pl i portalu Facebook Wojewódzkiego Inspektoriatu Weterynarii w Siedlcach. Dodatkowo rozpowszechniane są ulotki, wywieszane plakaty w siedzibach powiatowych i wojewódzkich inspektoratów oraz starostwach powiatowych. Akcja informacyjna prowadzona jest również na bieżąco podczas przeprowadzanych kontroli i pobieranie próbek na fermie.

– Temat jest rzeczywiście bardzo trudny i poważny. (…) Te działania powinny przynieść konkretne efekty, bo e straty hodowców są bardzo poważne – podkreślił przewodniczący komisji Leszek Przybytniak.

Główny inspektor weterynarii zadeklarował chęć zorganizowania spotkań w powiatach z udziałem przedstawiciela Państwowego Instytutu Weterynarii w Puławach, który posiada opracowania i wnioski dotyczące tegorocznej epidemii. Celem spotkań ma być przedyskutowanie i analiza tych materiałów, tak aby nie powtórzył się tegoroczny scenariusz grypy ptaków.

Afrykański pomór świń

Na Mazowszu były dwa ogniska afrykańskiego pomoru świń: w powiatach żuromińskim i mławskim. Zostały one – jak poinformował Główny Inspektor Weterynarii Paweł Niemczyk – dosyć szybko i sprawnie zatrzymane.

Projekt budżetu na 2022 rok

Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu województwa na 2022 r. w obszarze działania komisji. Wśród wydatków zaplanowano m.in.:

• dotacje na drogi dojazdowe do pól – 30 mln zł,
• Mazowiecki Instrument Aktywizacji Sołectw – 12 mln zł,
• dotacje dla spółek wodnych – 5 mln zł,
• wsparcie rozwoju gospodyń aktywnych społecznie – 3 mln zł.