Duże pieniądze do wzięcia. Kto skorzysta?

Stara zasada mówi, że najczęściej przelicza się ten, kto liczy na to, że będzie liczył… Warto więc finansów na działanie szukać tam, skąd one rzeczywiście popłyną. Tak jest również ze środkami z Unii Europejskiej. Oprócz obiecanych przez rząd środków, związanych z Krajowym Planem Odbudowy, środki unijne płyną także bezpośrednio do regionów: każde województwo przygotowało własny program, określający obszary (priorytety) i działania służące wykorzystaniu środków europejskich. Przedsiębiorcy, samorządy, organizacje pozarządowe, a dzięki nim my wszyscy będziemy mogli korzystać z nowego budżetu Unii Europejskiej.

W nowej perspektywie finansowej 16 województw otrzyma łącznie na rozwój 153 mld zł, co oznacza, że 44% środków objętych Umową Partnerstwa (która określa strategiczne kierunki i zasady wydatkowania funduszy unijnych w Polsce) będzie w dyspozycji samorządów regionalnych.

Nabory już za chwilę

Na początku grudnia ub.r. Komisja Europejska zatwierdziła program regionalny „Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021–2027” (w skrócie FEM). Oznacza to, że ponad 2 mld euro z UE zasili realizację wielu projektów i inwestycji ważnych dla mieszkańców województwa.

– To jedna z najbardziej wyczekiwanych decyzji, kończąca proces negocjacyjny i otwierająca drogę do ogłaszania naborów. Na tę decyzję czekali nie tylko samorządowcy, ale także przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz uczelnie. Alokacja dla naszego regionu to ponad 2 mld euro. Warto pamiętać, że poza tymi środkami Mazowsze Regionalne może liczyć na kolejnych 400 mln euro w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. To efekt wprowadzonego w 2018 r. podziału statystycznego Mazowsza – podkreśla marszałek Adam Struzik (sejmikowy klub PSL).

Nabory ruszą już w pierwszym kwartale tego roku.

Gdzie szukać?

Rolę instytucji zarządzającej funduszami europejskimi przeznaczonymi dla Mazowsza pełni Zarząd Województwa Mazowieckiego. W jego imieniu działa Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, powołana przez sejmik Mazowsza w 2007 r. To ona ogłasza większość konkursów o dofinansowanie z UE, informuje o możliwościach jego pozyskania, ocenia (również przy wsparciu ekspertów zewnętrznych) opracowane wnioski, opiekuje się projektami (od momentu podpisania umowy aż po kontrolę ich realizacji), promuje fundusze europejskie na Mazowszu i dzieli się wiedzą na ich temat.

W pozyskaniu środków na konkretne cele pomóc mogą eksperci Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich, który mieści się w siedzibie MJWPU w Warszawie oraz punktów informacyjnych w Siedlcach, Płocku, Ciechanowie, Radomiu i Ostrołęce. Szczegółowe informacje o funduszach europejskich dla Mazowsza oraz o tym, co istotne dla beneficjentów można znaleźć na stronie: www.funduszedlamazowsza.eu w zakładce: Fundusze Europejskie na lata 2021–2027.

W przydzielaniu środków unijnych w ramach projektów związanych z rynkiem pracy pośredniczy również Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie, zajmując się programowaniem i wykonywaniem zadań współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Dzięki nim np. mieszkańcy regionu zyskują doświadczenie czy kwalifikacje zawodowe i mogą znaleźć zatrudnienie. Inne działania to pomoc w powrocie do pracy rodzicom poprzez tworzenie żłobków i klubów dziecięcych. Więcej informacji o tym, jak skorzystać z tych funduszy, można znaleźć na stronie wupwarszawa.praca.gov.pl.

Kto i na co może zyskać?

W nowej perspektywie finansowej zmieniła się znacząco nazwa programu regionalnego. Nowa nazwa – Fundusze Europejskie dla Mazowsza – wyraźnie nawiązuje do wsparcia z funduszy UE i odzwierciedla zarówno wymiar regionalny programu, jak i europejski.

Nowa perspektywa to możliwość kontynuacji wielu inwestycji z zakresu m.in.: transportu, rozwoju innowacyjności i konkurencyjności gospodarki, transformacji energetycznej i dostosowania do zmian klimatu, cyfryzacji, inwestycji w obszarze kultury, ochrony zdrowia czy też gospodarki odpadami w kierunku obiegu zamkniętego. Po wieloletniej przerwie do programu regionalnego wrócą możliwości wsparcia turystyki czy też gospodarki wodno-ściekowej, a także pojawią się kolejne, odpowiadające na nowe wyzwania: wsparcie pracodawców w procesie zmian i wprowadzaniu telepracy czy też integracja społeczno-zawodowa migrantów.

Zgodnie z ustalonymi priorytetami będzie można np. zabiegać o środki na działania mające na celu rozwój i wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (tworzenie, wykorzystywanie i rozwój powszechnych i przyjaznych usług elektronicznych), poprawę efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych, dofinansowanie m.in:  sprzętu ratowniczo-gaśniczego jednostek osp,  rozwój wszelkich form retencji, inwestycje w zieloną i błękitną infrastrukturę, opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu, budowy, przebudowy i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnej, ochronę bioróżnorodności zarówno w parkach krajobrazowych, jak również na terenach miejskich i pozamiejskich.

– Dziwię się mówiącym, że poradzimy sobie bez funduszy europejskich. Wystarczy przecież spojrzeć, w której gminie pojawiają się nowe inwestycje i już będziemy mieli odpowiedź, gdzie wójt ma zespół potrafiący przygotować i przeprowadzić wnioski o unijne dofinansowanie – podsumowuje Janusz z Ciechanowa.

Wiesław Raboszuk, wicemarszałek województwa mazowieckiego, klub KO

Nasze województwo jest nie tylko największe, ale także charakteryzuje się dużymi dysproporcjami, które staramy się niwelować zarówno ze środków unijnych, jak i tych z naszego budżetu. Celem przyjętego programu „Fundusze Europejskie dla Mazowsza” jest wzmocnienie i efektywne wykorzystanie potencjału gospodarczego i społecznego, wspieranie zintegrowanego, zrównoważonego i inteligentnego rozwoju województwa, ukierunkowanego na wysoką jakość życia i bezpieczeństwo mieszkańców. ?

Dr Marcin Wajda, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich w urzędzie marszałkowskim

Wsparcie z nowej perspektywy będą mogli otrzymać przedsiębiorcy, samorządy, szpitale, szkoły czy instytucje naukowo-badawcze. Te prawie 10 mld zł zostanie przeznaczone na podniesienie innowacyjności naszego województwa, rozwój przedsiębiorczości, inwestycje w odnawialne źródła energii czy choćby transport niskoemisyjny. Wspierane będą również m.in. usługi społeczne czy doposażenie szkół. ?

Mariusz Frankowski, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych

Ważną kwestią, która bywa marginalizowana przez beneficjentów, jest rzetelne informowanie o źródle finansowania projektów. Trzeba pamiętać, że dofinansowanie z Unii Europejskiej nie jest anonimową wpłatą, tylko funduszami, o które sami zabiegamy. Dlatego każdy z odbiorców efektów naszych działań musi wiedzieć, że w ich realizacji pomogła Unia Europejska – i to niezależnie, czy mówimy o zmodernizowanym muzeum, nowym produkcie biznesowym, wybudowanej drodze, projekcie społecznym czy szkoleniu.