Rola gmin i regionów w łagodzeniu zmian klimatu

Członkowie Komisji ENVE podsumowali swoje działania w mijającym roku oraz rolę Europejskiego Komitetu Regionów w dyskusjach na temat sposobów osiągnięcia celów klimatycznych i energetycznych do 2030 r.

Pionierskie podejście do transformacji

W mijającym roku Komisja ENVE zaangażowała się w propagowanie Europejskiego Zielonego Ładu wśród regionów i miast. Działania wymagały nowych instrumentów i nowych sposobów pracy. W tym celu Komitet Regionów powołał do życia specjalną grupę roboczą „Zielony Ład w terenie” wspieraną przez Komisję ENVE. Ma ona budować nowe strategiczne partnerstwa z kluczowymi podmiotami instytucjonalnymi.

Członkowie Komisji ENVE wypracowali też szereg opinii dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej. Do najważniejszych można zaliczyć te dotyczące energii geotermalnej, Europejskiego Banku Wodoru, reformy rynku energii elektrycznej i energii wiatrowej.

Zmiany klimatu

Władze lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę we wdrażaniu działań w dziedzinie klimatu. Aktywnie angażują się zarówno na etapie planowania strategicznego europejskiej polityki ds. klimatu, jak i jej realizacji. Aż 70 % działań w obszarze łagodzenia zmian klimatu realizowanych jest na szczeblu gminnym i regionalnym.

Priorytetem w nadchodzących latach będzie opracowanie skutecznych ram wdrażania polityki klimatycznej. Kluczową rolę mają tu do odegrania europejskie miasta i regiony.

Polska prezydencja a bezpieczna transformacja energetyczna

Przez pierwsze półrocze 2025 r. Polska będzie sprawować przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Daje to możliwość wpływania na kierunki i kształt strategicznych dokumentów i polityk unijnych wyznaczających kierunek rozwoju całej Unii Europejskiej w najbliższych latach. 

Obecna na posiedzeniu Komisji ENVE Stała Przedstawicielka RP przy Unii Europejskiej – Agnieszka Bartol, podkreśliła ważny kontekst polityczny polskiej prezydencji, która rozpoczyna się wraz z rozpoczęciem nowej kadencji Komisji Europejskiej. Przedstawiła też propozycje priorytetów naszej prezydencji. Są nimi bezpieczeństwo energetyczne i bezpieczna transformacja energetyczna Europy w celu ostatecznego uniezależnienia się od gazu i innych surowców energetycznych z Federacji Rosyjskiej. Jednym z ważnych i historycznych wydarzeń, które odbędzie się podczas polskiej prezydencji, będzie synchronizacja sieci elektroenergetycznych krajów bałtyckich z systemem Europy Kontynentalnej. 

Głos regionów na 29. szczycie klimatycznym w Baku w Azerbejdżanie

Na posiedzeniu Komisji ENVE podsumowano także udział oficjalnej delegacji Komitetu Regionów w 29. szczycie klimatycznym w Azerbejdżanie. Europejski Komitet Regionów w ramach głównej agendy COP29 zorganizował debatę poświęconą finansowaniu działań związanych ze zmianą klimatu. Podkreślono, że finansowanie wdrożenia Europejskiego Zielonego Ładu będzie wymagało dodatkowych inwestycji w wysokości 130 mld EUR rocznie na ochronę środowiska i 350 mld EUR rocznie na redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r. Stąd tak ważne jest, aby poszukiwać nowych źródeł i mechanizmów finansowania transformacji klimatycznej.

Podczas szczytu w Baku utworzono „Koalicję na rzecz Wielopoziomowych Partnerstw o Wysokich Ambicjach” (CHAMP), zobowiązując się tym samym do współpracy z władzami niższego szczebla niż krajowy w celu aktualizowania przyszłych planów klimatycznych. Mają one zostać opracowane do czasu kolejnego szczytu klimatycznego COP30. Odbędzie się on w Brazylii w 2025 r. Inicjatywa CHAMP symbolizuje nową jakość współpracy między wszystkimi szczeblami sprawowania rządów w tematyce związanej z klimatem i środowiskiem naturalnym, do której Europejski Komitet Regionów wniósł znaczący wkład. Poparło ją ponad 70 państw.