Posiedzenie Komisji ds. budżetu i spójności terytorialnej COTER

Gościem specjalnym komisji COTER i REGI był nowo powołany wiceprzewodniczący wykonawczy Komisji Europejskiej ds. spójności i reform Raffael Fitto. Jak podkreślił w swoim wystąpieniu Raffael Fitto, Europa potrzebuje silnej polityki spójności, która jednocześnie musi być lepiej dostosowana do priorytetów Unii, przy zachowaniu jej podstawowych zasad, takich jak wielopoziomowe zarządzanie i partnerstwo.

Członkowie komisji REGI i COTER zgodzili się, że Europa stoi obecnie przed wieloma poważnymi wyzwaniami, a odpowiedzi na nie daje obywatelom polityka spójności. Umożliwia ona mobilizowanie funduszy w odpowiedzi na pilne problemy, takie jak: rosnąca globalna konkurencja, zmiana klimatu, transformacja cyfrowa i demograficzna, nierówności społeczne na poziomie regionalnym oraz rosnąca potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa.

Złote zasady polityki spójności

Przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych, uznając potrzebę dalszego uproszczenia polityki spójności, wyrazili swój sprzeciw przeciwko się jej centralizacji w przyszłości. Wezwali do zachowania tzw. złotych zasad, takich jak: zarządzanie dzielone pomiędzy władzami europejskimi, krajowymi i lokalnym oraz podejście ukierunkowane terytorialnie. Podkreślono też potrzebę dalszego wzmacniania dialogu pomiędzy Komisją Europejską a regionami europejskimi ukierunkowanego na poprawę efektywności polityki spójności po 2027 r. Jak zaznaczono, regiony powinny nadal odrywać kluczową rolę w negocjowaniu programów bezpośrednio z Komisją Europejską, aby zapewnić ich dostosowanie do własnego potencjału i potrzeb. Przyczyni się to do wypełnienia zarówno priorytetów regionalnych, jak i unijnych.  

Wieloletnie ramy finansowe (WRF)

Na ostatnim w tym roku posiedzeniu komisji COTER dokonano przeglądu prac i najważniejszych osiągnięć KR w ramach europejskiego procesu decyzyjnego. Kluczowymi obszarami o największym potencjale oddziaływania politycznego w roku 2024 były polityka spójności oraz Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF).

Debata na temat przyszłości polityki spójności jest w znacznym stopniu uzależniona od dyskusji na temat propozycji Komisji Europejskiej w sprawie struktury i kształtu WRF na okres po 2027 r.

Zwiększenie roli władz lokalnych i regionalnych w strukturze, opracowywaniu i wdrażaniu WRF po 2027 r., było i pozostanie jednym z głównych priorytetów dla członków Komisji COTER. Postuluje się, aby władze lokalne i regionalne stały się aktywnymi współtwórcami WPR, a nie tylko odbiorcami finansowania unijnego. W opinii pn. „Budżet UE i polityka ukierunkowana na konkretny obszar: propozycje dotyczące nowych mechanizmów projektowania i realizacji w kontekście WRF na okres po 2027 r.” komisja COTER przedstawiła konkretne zalecenia polityczne, aby zasada „nie szkodzić spójności” zaczęła obowiązywać w kolejnych Wieloletnich Ramach Finansowych po 2027 r.