Polityka spójności w czasach kryzysu

Tegorocznemu Europejskiemu Tygodniowi Regionów i Miast (ETRiM) towarzyszyło szereg imprez, konferencji i warsztatów. Biuro Przedstawicielskie Województwa Mazowieckiego było organizatorem i liderem konferencji nt. „Wzmocnienie roli młodzieży i digitalizacja na rzecz spójności terytorialnej”. Marszałek Adam Struzik przedstawił projekt „Skuteczne nauczanie online na Mazowszu podczas pandemii COVID-19”.

W trakcie sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (EKR) oraz ETRiM mówiono głównie o polityce spójności, sytuacji i pomocy w Ukrainie oraz problematyce związanej z aktualnym kryzysem wywołanym m.in. pandemią, wzrostem cen i inflacją.

Polityka spójności to rozwój regionów

Polityka spójności zrodziła się z potrzeby solidarności i to ona przyczyniła się do rozwoju regionów. To główna polityka inwestycyjna UE zmierzająca do wyrównania różnic rozwojowych regionów . Spójność jest wartością samą w sobie, sprawdziła się i zmierza do tego, aby żaden region nie został w tyle. Dzięki polityce spójności wiele regionów dynamicznie się rozwija. Jednak nadal trzeba ją wspierać i dostosowywać do aktualnych wyzwań, by zapobiec wyhamowaniu tego rozwoju.

Polityka spójności a kryzys na świecie

Na wspólnym posiedzeniu komisji parlamentarnej ds. regionów REGI z komisją COTER EKR mówiono o aktualnych problemach związanych ze wzrostem cen energii, żywności i inflacji. W tych trudnych czasach należy pomagać głównie najsłabszym, bo to ich dotyczy najbardziej. Polityka spójności skierowana jest też na zwalczanie kryzysu. Aby była efektywnie wykorzystana należy ją uprościć, uelastycznić programowanie, wreszcie przyśpieszyć rozpatrywanie i zatwierdzenie programów poszczególnych regionów.

Dyskutowano również na temat dorocznego raportu UE dotyczącego stanu regionów i miast. Mówiono, że w kryzysie należałoby utworzyć linie budżetowe do wykorzystania przez samorządy. Wskazywano na potrzebę utworzenia nowej umowy społecznej, nowej polityki UE i dostosowanie do niej funduszy. Brexit, pandemia, wojna, wzrosty cen, inflacja – to sytuacje, w których idziemy od kryzysu do kryzysu. Aby to pokonać należy zwiększyć i dostosować fundusze. Potrzebny jest nowy sojusz na rzecz spójności.

– Aktualnie mamy największy kryzys energetyczny od lat 70. – zaznaczył marszałek Adam Struzik. – Wszyscy to odczuwamy. Inflacja, wzrost cen gazu i energii o 40% powodują zwiększenie wydatków. Wszyscy ponoszą koszty na szpitale, szkolnictwo, a głównie gminy i samorządy. W budżetach samorządowych każdego szczebla już obniżane są wydatki. W pierwszej kolejności cięcia mają dotyczyć obszarów, które nie wpłyną na funkcjonowanie miejscowości. Jednak miasta już zaczęły wyłączać oświetlenie nocą. Sytuacja przekłada się nie tylko na ciemne ulice, ale naraża w znaczącej mierze płynność finansową instytucji podległych samorządom. W gminy i miasta uderzają rekordowe rachunki za energię, wyższe nawet o 400–500%.