Nowa kadencja Europejskiego Komitetu Regionów 2025–2030

Sesja Europejskiego Komitetu Regionów (EKR) odbyła się w siedzibie Parlamentu Europejskiego w Brukseli w dniach 19-21 lutego.

Kata Tüttő nową Przewodniczącą Europejskiego Komitetu Regionów

Członkowie EKR wybrali (przez aklamację) Katę Tüttő na swoją nową przewodniczącą na najbliższe dwa i pół roku. Nowa przewodnicząca jest członkinią Rady Miasta Budapesztu z ramienia partii socjalistycznej. Wcześniej przez pięć lat pełniła funkcję zastępcy burmistrza stolicy Węgier. Przewodnicząca Tüttő będzie kierowała unijnym zgromadzeniem przedstawicieli regionalnych i lokalnych, skupiając się przede wszystkim na obronie polityki spójności i jej głównych postulatów. 

Marszałek Adam Struzik ponownie wybrany członkiem Prezydium EKR

Podczas trzydniowej sesji plenarnej członkowie EKR wybrali 25 innych członków kierownictwa Komitetu Regionów – prezydium. Po raz kolejny został wybrany do tego grona Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.

Reforma polityki spójności w centrum debaty  

Polityka spójności jest główną polityką inwestycyjną Unii Europejskiej, która buduje jej spójność terytorialną. W obliczu planowanej reformy tej najważniejszej polityki z punktu widzenia regionów europejskich członkowie Komitetu Regionów przyjęli proaktywną i wiodącą rolę w dyskusji nad jej przyszłym kształtem, aby zapewnić odpowiednie uwzględnienie swoich głównych postulatów.

Dlatego jednym z najważniejszych tematów dyskutowanych na 164. sesji plenarnej Komitetu Regionów była debata pt. „Władze lokalne i regionalne w centrum odnowionej polityki spójności”, która odbyła się z udziałem Raffaele Fitto, wiceprzewodniczącego wykonawczego Komisji Europejskiej do spraw spójności i reform. Nowy wiceprzewodniczący rozpoczął pracę w grudniu 2024 r. Jednym z jego głównych zadań – zleconych przez Przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen – jest opracowanie nowych i uproszczonych zasad dotyczących przyszłej polityki spójności. Zgodnie z oczekiwaniami przewodniczącej, polityka spójności powinna zostać bardziej scentralizowana, a także mobilizować kraje członkowskie do reform i inwestycji.

Główne postulaty przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych

Jednym z głównych postulatów EKR jest, by całkowity budżet polityki spójności w okresie po 2027 roku był co najmniej równoważny budżetowi na lata 2021–2027 w ujęciu realnym. Jednocześnie komponent „Europejska współpraca terytorialna” powinien zostać zwiększony i stanowić co najmniej 8% całkowitej kwoty. Ponadto system, który działa obecnie i dopuszcza różne formy programów (regionalne, międzyregionalne, krajowe, wielofunduszowe) i różne formy zarządzania nimi (instytucje zarządzające, instytucje pośredniczące) powinien zostać utrzymany. Natomiast propozycja jednego krajowego dokumentu programowego, byłaby o wiele mniej skuteczna i powinna być odrzucona(!). Zwrócono też uwagę na zapewnienie stosowania zasady „nie szkodzić spójności” oraz wzmocnienie zdolności administracyjnych i środków budowania owych zdolności w celu zapewnienia odpowiedniego udziału wszystkich władz lokalnych i regionalnych w opracowywaniu i wdrażaniu polityki spójności.

Głos w debacie zabrał marszałek Adam Struzik, który stwierdził:

– Z niepokojem obserwuje się próby centralizacji polityki spójności. Natomiast to właśnie decentralizacja i realizacja programów na poziomie regionalnym stanowią fundament efektywności polityki spójności. Odstępstwo od tej zasady niesie ryzyko zmniejszenia skuteczności działań oraz ograniczenia wpływu obywateli na procesy rozwojowe, co mogłoby osłabić zaufanie do unijnych inicjatyw.

Na koniec zwrócił się z apelem z o konsekwentne wspieranie polityki spójności jako kluczowego instrumentu rozwoju i integracji europejskiej:

– Jej skuteczność opiera się na zasadzie solidarności, a jej przyszłość powinna uwzględniać głos regionów i potrzeby społeczności lokalnych – zauważył marszałek Adam Struzik.

Nagroda im. Pawła Adamowicza wręczona

Jednym z punktów sesji plenarnej była uroczystość wręczenia Nagrody im. Pawła Adamowicza przez komisarz ds. rozszerzenia Martę Kos. Nagroda została ustanowiona w celu uhonorowania życia i spuścizny zmarłego Pawła Adamowicza, członka KR-u, który został zamordowany w 2019 r. podczas pełnienia funkcji prezydenta Gdańska. Laureatem nagrody zostali burmistrz miasta Kijowa, Witalij Kliczko. Został on doceniony za swoją pracę na rzecz ochrony praw człowieka oraz rozwijania odporności i innowacyjnych rozwiązań swojego miasta w obliczu rosyjskiej inwazji. Wyróżnienie otrzymali także Palestyńczyk Bassam Aramin i Izraelczyk Rami Elhanan, którzy zostali uhonorowani za wysiłki na rzecz budowania mostów między ich społecznościami.