Mazowsze serce Polski nr 10
Mistrzowska drużyna rugby, pociąg Retro do Puszczy Kampinoskiej, energia geotermalna czy bliskie związki z Chopinem... Wszystko to wiąże się z Sochaczewem. Czego jeszcze nie wiemy o tym mieście?
Leży pomiędzy Kampinoskim Parkiem Narodowym a Puszczą Bolimowską. Jest jednym z najstarszych miast mazowieckich – prawa miejskie uzyskał już w XIII w. Jego ogromnym atutem jest położenie w bliskim sąsiedztwie Warszawy (nieco ponad 50 km) i dogodne połączenie drogowe i kolejowe ze stolicą.
Z perspektywy mieszkańca
– Sochaczew to miasto, do którego się wraca z sentymentem – twierdzi związany z tym miejscem radny województwa mazowieckiego Mirosław Adam Orliński. – Tu chodziłem do szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum. Tu zawiązywały się moje młodzieńcze znajomości i przyjaźnie – wspomina i dodaje, że z tego też okręgu już od trzech kadencji jest wybierany do sejmiku województwa.
Z jego perspektywy, inwestycją, która w ciągu ostatnich lat diametralnie zmieniła Sochaczew, była obwodnica.
– Pamiętam czasy, gdy jej jeszcze nie było i cały transport przebiegał przez miasto. Tworzyły się korki, nie sposób było przejechać. Obwodnica w znaczący sposób rozwiązała ten problem. Udana współpraca lokalnych samorządów z samorządem województwa zaowocowała wieloma dobrymi inwestycjami. To pokazuje, że wspólne działania przynoszą rezultaty – zauważa radny.
Flirt daje pracę
Dogodne położenie komunikacyjne sprzyja rozwojowi przedsiębiorczości. W Sochaczewie i okolicach mają swoje siedziby duże firmy, m.in. z branży spożywczej, samochodowej, metalowej oraz centra logistyczne. A wkrótce – za sprawą Spółki Stadler Service Polska – powstaną kolejne miejsca pracy. Stadler rozpoczął tu budowę zaplecza technicznego do obsługi pojazdów Kolei Mazowieckich (spółka samorządu Mazowsza), w którym serwisowane będą pojazdy Flirt trzeciej generacji. Inwestycja będzie kosztować ponad 20 mln zł, a obiekt ma zostać oddany do użytku w pierwszym kwartale 2022 r.
Nowoczesna hala zostanie wyposażona w tory serwisowe, magazyn, warsztat, pomieszczenie techniczne, zaplecze biurowo-socjalne, infrastrukturę torową i drogową.
– To ważna inwestycja nie tylko dla Kolei Mazowieckich, które zyskają nowoczesne zaplecze techniczne, ale i dla miasta, bo jest to szansa na nowe miejsca pracy. Rozwój samorządowej spółki kolejowej pozytywnie oddziałuje na cały region – dodaje wiceprzewodniczący sejmiku województwa Marcin Podsędek, który pochodzi z ziemi sochaczewskiej.
Podzieleni rzeką
Przez miasto przepływa Bzura, do której na terenie Sochaczewa uchodzą Pisia i Utrata. A jak jest rzeka, to potrzebna jest i przeprawa przez nią – w tym przypadku nowy most na Bzurze.
– Z analiz wynika, że tylko 21 proc. pojazdów wjeżdżających na główny most w Sochaczewie należy do sochaczewian, 79 proc. kierowców to mieszkańcy okolicznych gmin. Wiele osób budujących domy w gminie Sochaczew związanych jest z miastem przez miejsca pracy, korzysta z miejskich szkół, obiektów sportowych, przyjeżdża na zakupy, a główny most nie jest w stanie zapewnić płynności ruchu – przyznaje burmistrz Sochaczewa Piotr Osiecki.
Dla rozwiązania tego palącego problemu w 2018 r. podpisana została umowa w sprawie budowy nowej przeprawy przez Bzurę.
– Powiat – lider projektu, zakłada, że koncepcja i projekt powstaną do końca br., a budowa ruszy w 2022 r. Ma potrwać 2–3 sezony budowlane – mówi włodarz miasta.
Ciepło z geotermii
Drugi projekt, który będzie miał wpływ na rozwój miasta, to budowa zakładu geotermalnego.
– Odwiert zapewni miastu dodatkowe źródło słodkiej wody, a odzyskane ciepło ma trafić do sieci grzewczej Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej (PEC). To oznacza konieczność budowy zakładu geotermalnego i przebudowy dużej części systemu dostaw ciepła – uzasadnia burmistrz i jednocześnie informuje, że PEC złożył wniosek w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie zadania wartego około 30 mln zł.
Projekt przeszedł już pozytywnie ocenę formalną.
Samorząd Sochaczewa przymierza się także do wykonania w rejonie ul. Energetycznej drugiego otworu geotermalnego o głębokości około 1600 metrów.
– Mógłby być drugim otworem zasilającym sieć wodociągową i dogrzewającym mieszkania, albo otworem chłonnym, do którego trafiałby nadmiar wody z pierwszego odwiertu przy ul. Okrężnej – wskazuje Piotr Osiecki.
Zatrzymać mieszkańców
Radny Orliński wskazuje, że oczekiwaną społecznie inwestycją jest rozbudowa infrastruktury kolejowej.
– Gdyby powstał jeszcze jeden tor, pociągi mogłyby szybciej docierać do Warszawy, w 30 min, a nie jak obecnie w 40. Również zwiększenie liczby połączeń byłoby na rękę wielu osobom dojeżdżającym do pracy i usprawniło komunikację – twierdzi.
Może takie rozwiązanie zachęciłoby także do pozostania w Sochaczewie, mimo poszukiwania możliwości zarobkowych w większych miastach? Warto rozważyć tę kwestię, bo w ostatnich latach liczba mieszkańców miasta zmalała (z ponad 36 tys. w 2019 r. do około 34 tys.).
Tendencji tej na szczęście nie ignoruje samorząd Sochaczewa – zachęca na różne sposoby do osiedlenia się w mieście, m.in. Sochaczewską Kartą Mieszkańca, dzięki której dzieci i młodzież od 4 do 24 r.ż. mogą bezpłatnie korzystać z komunikacji miejskiej, a dużym rodzinom i seniorom 75+ pozwala płacić połowę stawki za wywóz śmieci.
– W ostatnich latach miasto przeżywa niespotykany dotąd rozkwit. A o tym, że staje się coraz bardziej przyjazne, wygodne do życia, świadczą inwestycje mieszkaniowe już prowadzone i dopiero planowane. Deweloperzy zapowiadają, że w kilka lat w Sochaczewie powstanie 2–3 tys. mieszkań. Niemal każda nowa inwestycja mieszkaniowa wyprzedaje się na pniu – zapewnia Piotr Osiecki.
Jest gdzie odetchnąć
Pochodząca z okolic Sochaczewa Daria Feliga mówi, że miasto jest najlepszym miejscem do zamieszkania.
– Intensywnie się rozwija, rozbudowuje, pięknieje. Organizowanych jest wiele wydarzeń kulturalnych. Jest też sporo miejsc do uprawiania aktywności fizycznej – twierdzi.
W ostatnich latach w Sochaczewie przeprowadzono ważne inwestycje poprawiające standard życia, jak np. kosztująca ponad 100 mln zł budowa kanalizacji miejskiej i przebudowa głównych dróg (wspólnie z samorządem powiatowym i wojewódzkim).
– Wykonaliśmy gruntowny remont wszystkich parków, przywróciliśmy funkcje wypoczynkowe terenom nad Utratą, a w centrum miasta, nad Bzurą, powstała plaża miejska z kawiarnią, kąpieliskiem oraz pomostem do cumowania kajaków. Do użytku oddaliśmy nowy żłobek – wymienia burmistrz Piotr Osiecki.
Wzmocniona została także zamkowa skarpa i na nowo zagospodarowane historyczne wzgórze. U jego podnóża powstał amfiteatr i bulwary spacerowe.
– Samorząd Mazowsza wsparł wiele z tych projektów, m.in. rewitalizację zabytkowych kramnic, budowę bulwarów spacerowych i kawiarni nad Bzurą, amfiteatru i widowni na podzamczu, a także zakup ekologicznych autobusów, termomodernizację budynków Sochaczewskiego Centrum Kultury czy remont hali sportowej przy ul. Chopina – wymienia Piotr Osiecki.
Miasto Krzywoustego
Według przekazów w sochaczewskim klasztorze benedyktynów zmarł książę Bolesław Krzywousty. Dziś upamiętnia to wydarzenie obelisk stojący przy ul. Staszica. Na zamkowym wzgórzu zachowały się ruiny zamku książąt mazowieckich. Miasto zasłynęło także z uchwalenia w 1377 r. tzw. Statutów Sochaczewskich, czyli pierwszego zbioru praw dla całego Mazowsza.
Ważnym dla dziejów miasta obiektem są miejskie kramnice, czyli hale targowe z charakterystycznymi podcieniami, arkadami na toskańskich półkolumnach.
Dwie wojny światowe odcisnęły na miejscowości swoje piętno. Podczas pierwszej z nich miasto doświadczyło ogromnych zniszczeń. Z kolei przez kilka wrześniowych dni 1939 r. toczyły się o Sochaczew ciężkie walki, będące częścią Bitwy nad Bzurą. Wydarzenia te znalazły swoje upamiętnienie na wystawach. Można je oglądać w Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, które mieści się w dawnym ratuszu.
Ślady historii
Dwór w Czerwonce i Park im. Ignacego Włodzimierza Garbolewskiego to kolejne ważne punkty na mapie miasta. W klasycystycznym budynku, pochodzącym z 1800 r. ma siedzibę Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia. Podczas powstania warszawskiego mieścił się tu sztab Ericha von dem Bacha, który zarządzał stąd wojskami niemieckimi. Z czasów II wojny światowej pochodzą też bunkry. Budowali je przymusowi robotnicy, w tym bracia zakonni z pobliskiego Niepokalanowa.
Największą w regionie nekropolią wojenną jest cmentarz przy al. 600-lecia. To miejsce spoczynku blisko 4 tys. żołnierzy.
– W pobliżu cmentarza stoi Pomnik Pamięci. W niszach obelisku przechowywana jest ziemia z różnych miejsc na świecie uświęconych krwią polskich żołnierzy, m.in. z Katynia, Monte Cassino, cmentarza naszych pilotów w Newark w Anglii – informuje burmistrz Sochaczewa.
Cmentarz żydowski przy ul. Sierpniowej to nekropolia założona na przełomie XV i XVI w.
– Niestety, do dziś przetrwały jedynie pojedyncze nagrobki. Potłuczone macewy, a także gruz z kościoła i klasztoru dominikanów i dominikanek posłużyły jako podsypka pod budowane przez Niemców lotnisko w pobliskich Bielicach – dodaje włodarz miasta.
Pociągiem Retro
Tradycje kolejarskie kultywuje Muzeum Kolei Wąskotorowej – filia Stacji Muzeum w Warszawie (instytucja Samorządu Województwa Mazowieckiego). Na ekspozycji plenerowej prezentowane są 143 parowozy, wagony, drezyny i inne pojazdy szynowe oraz najdłuższa w Polsce 17-metrowa wąskotorowa makieta kolejowa. Wielką atrakcją nie tylko dla najmłodszych miłośników kolei są organizowane przez muzeum wycieczki pociągiem Retro na skraj Puszczy Kampinoskiej.
Sąsiedzi Chopina
W mieście organizowanych jest rocznie około 300 wydarzeń kulturalnych i sportowych, m.in. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych „Unity” czy Rekonstrukcja Bitwy nad Bzurą. Nie sposób nie wspomnieć o Żelazowej Woli oddalonej zaledwie kilka kilometrów. To miejsce, w którym przyszedł na świat Fryderyk Chopin.
– Sochaczew słynie z organizowanego od 28 lat Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego na Mazowszu, a ostatnio z letnich wydarzeń artystycznych: Sochaczewskiego Festiwalu Folklorystycznego i Sochaczewskiego Festiwalu Jazzowego. Ale mamy też sukcesy w sporcie! Przy wsparciu samorządu Rugby Club Orkan i Sochaczewski Klub Tenisa Stołowego od lat występują w najwyższych klasach rozgrywkowych. Orkan Sochaczew i SKTS Sochaczew regularnie zdobywają medale, tytuły mistrzowskie, rozsławiają miasto w kraju i za granicą – zaznacza burmistrz.
Rafał Rajkowski, wicemarszałek województwa mazowieckiego
Zaplecze techniczne w Sochaczewie jest, kolejną po zakładzie Stadler Polska w Siedlcach, inwestycją spółki na Mazowszu. To efekt dobrej współpracy Kolei Mazowieckich z firmą Stadler. Zaplecze zlokalizowane będzie na terenie istniejącej Sekcji Napraw i Eksploatacji Taboru Kolei Mazowieckich na granicy miasta i gminy Sochaczew – „Czerwonka Parcel”. Powstanie tu nowoczesny obiekt serwisowania pojazdów Flirt trzeciej generacji, zamówionych przez przewoźnika w ramach rekordowego kontraktu z 2018 r. To przedsięwzięcie niezwykle istotne dla naszego samorządu, ale także dla rozwoju Sochaczewa oraz całego regionu. Powstaną nowe, tak bardzo potrzebne, miejsca pracy.