Wejść do światowej elity

Lidia Jastrzębska: Panie Rektorze, które z ostatnich osiągnięć, zmian i inwestycji w Uniwersytecie Warszawskim są w Pana opinii najważniejsze dla rozwoju uczelni i jej pozycji w Polsce i na świecie?

prof. dr hab. Alojzy Z. Nowak: Za szczególnie istotne osiągnięcia UW niewątpliwie należy uznać działania w obszarze umiędzynarodowienia badań naukowych. Tylko w latach 2022–2023 badacze z UW otrzymali dziewięć prestiżowych grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council), dofinansowanych łącznie na kwotę ponad 14 mln euro. W sumie naukowcy UW uzyskali dotychczas 28 grantów ERC, co oznacza, że niemal 40% spośród wszystkich grantów ERC realizowanych w polskich jednostkach trafiło do badaczy z UW.

To rzeczywiście imponujące!

Trzeba dodać, że w programie „Horyzont 2020” Uniwersytet Warszawski wykazał się największą skutecznością w pozyskiwaniu środków na realizację projektów badawczych oraz badawczo-innowacyjnych spośród wszystkich polskich instytucji naukowych. Jak wiadomo, rozpoczął się nowy okres programowania na lata 2021–2027 i już w pierwszych konkursach nasi naukowcy złożyli 90 wniosków, a w 2022 r. rozpoczęli realizację 24 nowych projektów.

Dobra nauka powinna być osadzona w dobrych murach… Co z inwestycjami?

Konsekwentnie je realizujemy. Przede wszystkim w ramach Programu Wieloletniego „Uniwersytet Warszawski 2016–2027”, którego celem jest wzmocnienie potencjału nauk humanistycznych i społecznych, podniesienie międzynarodowej pozycji uczelni, a także zwiększenie wpływu Uniwersytetu Warszawskiego na otoczenie społeczne i gospodarcze. Na zaawansowanym etapie jest budowa gmachu Wydziału Psychologii na Kampusie Ochota, pod koniec 2022 r. zawieszono wiechę na szczycie budynku. Wiecha została także zawieszona w kwietniu 2023 r. na szczycie Domu Studenckiego nr 7, budowanego na Kampusie Służewiec. Inwestycje Programu Wieloletniego realizowane są także na kampusie UW przy Krakowskim Przedmieściu, to modernizacje części poddasza Pałacu Kazimierzowskiego oraz Budynku Porektorskiego wraz z izbą pamięci Fryderyka Chopina na Kampusie Głównym.

Doprowadził Pan do odtworzenia Wydziału Medycznego, który wraca na uczelnię po ponad 70 latach. Wydziały medyczne coraz częściej pojawiają się w polskich uczelniach, będą również na kilku politechnikach… Czym Wydział Medyczny UW będzie się wyróżniał?

Chcemy, żeby podstawą medycyny na UW były osiągnięcia naukowe badaczy z UW. Wierzymy, że to będzie nowoczesna medycyna korzystająca z sukcesów badawczych w takich dziedzinach jak fizyka, chemia, biologia, matematyka, sztuczna inteligencja, Computer Science. Chcemy również podkreślić w nauczaniu znaczenie empatii w kontaktach z pacjentem, elementów psychologicznych, socjologicznych i społecznych. Utworzenie Wydziału Medycznego od samego początku było planowane we współpracy z już istniejącymi, najlepszymi instytucjami medycznymi w Polsce, dysponującymi odpowiednią bazą kliniczną. Ze względu na konieczność zapewnienia studentom dostępu do najlepszej kadry oraz infrastruktury medycznej naturalnym był wybór partnerów z Warszawy. Jednym z naszych kluczowych partnerów jest Wojskowy Instytut Medyczny.

Kształcenie na Wydziale Medycznym będzie wyróżniała realizacja nowego podejścia do edukowania przyszłych lekarzy – opartego na idei humanizacji medycyny, która koncentruje się na wzmocnieniu aspektów komunikacji z pacjentem, kompleksowym podejściu do pacjenta i jego bezpieczeństwa oraz współpracy zespołowej w ramach różnych grup zawodowych w systemie ochrony zdrowia. Naszym celem jest prowadzenie badań naukowych w powiązaniu z praktyką, a także wykorzystanie wyników badań w metodach leczenia oraz edukacji przyszłych lekarzy.

Co istotnego dla UW może się jeszcze zdarzyć w tej kadencji rektora?

Oprócz kontynuacji zadań i projektów zamierzamy zakończyć rozpoczęte przedsięwzięcia oraz planujemy nowe inicjatywy, ważne dla rozwoju Uniwersytetu Warszawskiego. Wśród priorytetów jest m.in. uruchomienie kierunku lekarskiego w 2023 r., wprowadzenie cyfrowego obiegu dokumentów na całej uczelni, a także tworzenie nowych innowacyjnych kierunków studiów.

Jednym z ważniejszych projektów, których podstawową architekturę planujemy zakończyć do końca kadencji, jest Platforma Zarządzania Wiedzą (PZW). Gromadząc dane z różnych systemów UW, w tym także z lokalnych baz wiedzy i zestawień, a jednocześnie będąc też miejscem deponowania danych dotychczas nieobjętych na UW spójną ewidencją, platforma znacznie poprawi dostępność, jakość i wykorzystanie danych. Platforma ułatwi także dostęp do wiedzy o zasobach uczelni dla społeczności UW, a poprzez warstwę danych dostępnych publicznie wzmocni promocję dorobku UW. Kontynuowane będą także inicjatywy proekologiczne uczelni i działania przewidziane w „Agendzie na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju Uniwersytetu Warszawskiego”.

Co jest głównym środkiem do celu, o którym mówił Pan podczas ubiegłorocznej inauguracji roku akademickiego – znalezienia się UW w pierwszej dwusetce uniwersytetów na świecie?

Zanim odpowiem, chciałbym podkreślić, że Uniwersytet Warszawski wysoko ceni społeczną rolę, jaka wynika z jego ponad dwustuletniej tradycji kształcenia i nauki. Efekty nauczania i prowadzenia badań powinny służyć otoczeniu i wzmacnianiu jakości życia ludzi oraz środowiska naturalnego. Jesteśmy zobowiązani do utrzymania i stałego wzmacniania roli silnego centrum nowych idei, krytycznego myślenia, a także ciekawości świata i krzewienia obywatelskich postaw. Wszystkie te wartości są mocno zakorzenione w fundamentalnych obowiązkach uniwersytetu: edukacji, badaniach, współpracy z otoczeniem. Mamy ambicję powiązania celów rozwojowych Uniwersytetu Warszawskiego z jego społecznym oddziaływaniem.

Pełna wersja wywiadu na stronie www.perspektywy.pl

Prof. Alojzy Z. Nowak ukończył studia na Wydziale Handlu Zagranicznego w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (obecnie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie). Z Uniwersytetem Warszawskim związany od 1984 r. Wieloletni dziekan Wydziału Zarządzania UW. Od 2020 r. jest rektorem UW.

Uniwersytet Warszawski jest liderem w kraju wśród szkół wyższych i ośrodków naukowych, zajmując zarazem wysokie miejsca w światowych rankingach.