Tabu w przekazach ludowych

O tabu w przekazach ludowych opowiadała dr hab. Violetta Wróblewska, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, podczas cyklicznych wykładów, które organizuje sierpeckie muzeum (jednostka kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego). Profesor posłużyła się przekazami tradycyjnego folkloru, w tym podaniami, bajkami, pieśniami i zagadkami ludowymi.

Dlaczego istniało tabu?

Świat, w którym żyli mieszkańcy wsi pełen był zjawisk niezrozumiałych, tajemniczych i budzących lęk. Ludność wiejską obowiązywał zestaw reguł i zakazów kulturowych dotyczących różnych obszarów życia. Ich przestrzeganie gwarantować miało pomyślność i chronić przed złem. Właśnie te zjawiska objęte były tabu. Zagadnienia tabuiczne dotyczyły mowy, żywienia, miłości i śmierci.

Na wsiach długie jesienno-zimowe wieczory, spędzane najczęściej przy darciu pierza, łuskaniu grochu i przędzeniu wełny, były czasem opowieści. Wypełniały je zdarzenia nadnaturalne, często też pojawiali się w nich święci i stworzenia fantastyczne. Dobro było w nich zawsze nagradzane, a niegodziwość karana. Pośrednimi ich słuchaczami były dzieci i młodzież. Młode pokolenie uczyło się z nich zasad jakie obowiązywały w społeczności, co wolno mówić i robić, a co jest zabronione. Podstawą wielu z nich była wiara w magiczną zdolność zmiany rzeczywistości za pomocą utrwalonych przez tradycję czynności i zachowań. Zagadnienia objęte tabu wyznaczały granice bezpiecznej przestrzeni życia i budowały poczucie tożsamości wspólnoty wiejskiej.

Wykład wywołał żywą i ciekawą dyskusję na temat przekazów ludowych. Prof. Wróblewska odpowiadała na liczne pytania zebranych.

Poznaj tajemnice gwiazd 

Już za miesiąc, 9 listopada odbędzie się ostatnia już w tym roku prelekcja. Tym razem dr Jadwiga Biała, popularyzatorka astronomii, meteorytyki i historii nauki, od lat związana z olsztyńskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym, odsłoni przed słuchaczami tajemnicę gwiazdy betlejemskiej. Wykład rozpocznie się o godz. 17.00. Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy!