Sierpeckie muzeum skończyło 50 lat!

Uroczysta gala

Oficjalna gala jubileuszowa rozpoczęła się mszą świętą odprawioną przez księdza kanonika Sławomira Zalewskiego w zabytkowym kościele z Drążdżewa z udziałem byłych i obecnych pracowników Muzeum, a także osób, które przez lata angażowały się w jego życie i rozwój. Oprawę liturgii przygotowali zaś artyści Zespołu Tańca Ludowego MAZOVIA Politechniki Warszawskiej. Główna część uroczystości odbyła się w sali widowiskowej Hotelu Skansen Conference & Spa. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele parlamentu RP, samorządu, instytucji kultury, urzędów, zakładów pracy, oświaty i mediów.

Podczas gali dyrektor muzeum Jan Rzeszotarski podziękował wszystkim, którzy na przestrzeni 50 lat tworzyli to wyjątkowe miejsce. Wicemarszałek województwa mazowieckiego Wiesław Raboszuk odznaczył dwóch pracowników muzeum Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia” nadawanym przez samorząd Mazowsza osobom, które wybitnie przyczyniły się do gospodarczego, kulturalnego lub społecznego rozwoju regionu. Wręczył też 42 listy gratulacyjne i odznaczenia. Z kolei posłanka na Sejm RP Anna Cicholska wręczyła dziesięciu wyróżnionym odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, przyznawaną ludziom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Podziękowania dyrektora Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu za wieloletnią pracę otrzymało 25 osób, które 20 lat swojego życia poświęciły placówce.

Galę poprowadził Marcin Kołaczkowski. W części artystycznej, w koncercie „Piosenka pomoże na wiele, na co dzień i na niedzielę”, wystąpiły zaś Krystyna Tkacz, Joanna Kołaczkowska, Klementyna Umer, Olga Szomańska oraz zespół muzyczny pod kierunkiem Jacka Subociałło. Artyści zaśpiewali najlepsze kompozycje Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego, za co publiczność nagrodziła ich długimi owacjami.

Ogólnopolska konferencja naukowa

W konferencji naukowej zorganizowanej z okazji jubileuszu wzięło udział ponad 80 muzealników, badaczy, edukatorów i animatorów kultury z całego kraju. Hasłem obrad była „Przyszłość naszego dziedzictwa”.

Prelekcje podzielone zostały na 3 panele tematyczne:

• rola i znaczenie muzeów na wolnym powietrzu,
• rekonstrukcja czy festynizacja – cienka linia w prezentowaniu kultury ludowej,
• muzea w dobie kryzysu klimatycznego i pandemii.

Prelegenci zmierzyli się z tematem dostosowywania oferty muzealnej do potrzeb różnych grup odbiorców, szczególnie osób z niepełnosprawnościami, i współpracy z koordynatorami dostępności. Mówili o tym, z jakimi oczekiwaniami przychodzą do muzeów zwiedzający i o wynikającej stąd potrzebie zbudowania pomostu między codziennym doświadczeniem młodego pokolenia a tradycją wsi, folklorem i szeroko pojmowaną kulturą. Wskazali też na marketingowy potencjał kultury tradycyjnej, zauważając, że w wielu przypadkach zjawiska z nią związane stają się markami. Duży udział w tym procesie mają muzea. Parki etnograficzne nie tylko uczą o folklorze, ale także kształtują sposób jego rozumienia. Dlatego w placówkach muzealnych coraz częściej zatrudnienie znajdują fachowcy w dziedzinach kiedyś z muzealnictwem nie kojarzonych – specjaliści od PR, konsultanci dostępności, aktywiści ekologiczni.

Ważnym punktem dyskusji była też współpraca z wolontariuszami w placówkach muzealnych. Są oni często ogromnym wsparciem dla muzealników, z drugiej strony błędy w koordynacji ich pracy doprowadzają do wielu trudności. Dla samych zainteresowanych wykonywanie zadań w ramach wolontariatu jest jednak szansą na zdobycie potrzebnego doświadczenia.

W kolejnych wystąpieniach uczestnicy poruszali temat wpływu nowych trendów społecznych i wzrostu świadomości ekologicznej na tworzenie ekspozycji. Zastanawiali się, czy muzea skansenowskie powinny swoje ekspozycje tworzyć w rytmie slow czy fast i jak wpływa to na odbiór wystaw. Wskazali, że w edukacji muzealnej powinny pojawiać się zajęcia przybliżające problemy związane z ochroną środowiska, szczególnie lokalnego otoczenia przyrodniczego. Przestrzeń ekspozycyjna w muzeach na wolnym powietrzu powinna być projektowana w zgodzie z potrzebą ochrony miejscowej fauny i flory. Skanseny muszą być przyjazne nie tylko dla ludzi, ale także dla zwierząt i roślin dziko żyjących w otaczających je lasach, na polach i łąkach.

Ostatni blok tematyczny skupiony był wokół wyzwań wynikających z kryzysów pandemicznego i klimatycznego. Prelegenci szukali odpowiedzi na pytania o to, czego nauczył nas kryzys? Jak zmienił sposób pracy i narzędzia muzealników? Jak wygląda obecnie edukacja ekologiczna w muzeach? Pandemia wymusił większe skupienie na wirtualnej dostępności zbiorów. Sprawiła też, że w wielu przypadkach, dzięki zastosowaniu transmisji na żywo, zajęciom prowadzonym online i materiałom filmowym emitowanym w mediach społecznościowych, wystawy muzealne stały się znacznie łatwiej dostępne dla widzów.

Weekend jubileuszowy

Weekend 11 i 12 września upłynął pod znakiem świętowania 50-lecia Muzeum wraz ze zwiedzającymi. Wstęp na teren ekspozycji był darmowy, a atrakcji nie brakowało. Sobota poświęcona została wielkiej artystce – Mirze Zimińskiej-Sygietyńskiej, współzałożycielce i przez ponad 40 lat dyrektorce Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” w 120. Rocznicę jej urodzin. Z tej okazji w amfiteatrze odbył się specjalny koncert „Mira – barwne życie królowej” w wykonaniu Zespołu Tańca Ludowego MASOVIA Politechniki Warszawskiej z Płocka. W postać Miry wcieliła się znakomita wokalistka, Monika Mulska, a rolę męża artystki i narratora odegrał Rafał Mulski. Autorem aranżacji muzycznej był Jan Goleniowski. W sali widowiskowej Hotelu Skansen Teatr Dramatyczny w Płocku zaprezentował spektakl „M. Zimińska” z Magdaleną Tomaszewską w roli tytułowej. Z kolei na terenie wsi rzędowej zwiedzający przez cały dzień mogli oglądać prezentacje ludowego rękodzieła oraz jesiennych zajęć gospodarskich w zagrodach: kręcenia powrozów, gręplowania wełny, cięcia sieczki czy młócenia zboża.

Niedziela upłynęła zaś pod znakiem Europejskich Dni Dziedzictwa, których tematem były w tym roku „Smaki dziedzictwa”. Temat idealnie wpasował się w porę roku i specyfikę sierpeckiego skansenu. W chałupach chłopskich nie zabrakło pokazów kiszenia kapusty, suszenia owoców, przecierania soków z pomidorów czy porad zielarskich. W stodołach gospodarze cieli sieczkę ręczną sieczkarnią, odwiewali ziarno i mielili na żarnach. Można było też przyjrzeć się pracy wiatraka. Ogromnym zainteresowaniem cieszyło się stoisko Europejskich Dni Dziedzictwa, gdzie można było otrzymać pamiątkowe gadżety. Jednak, aby je zdobyć należało wybrać się na muzealną wieś i rozwiązać quest „Tradycyjne zajęcia wiejskie”, co wcale nie było takie proste. Tego dnia nie zabrakło także czegoś dla ducha. Zespół Tańca Ludowego MASOVIA Politechniki Warszawskiej z Płocka zaprezentował na scenie tańce narodowe i regionalne, by później zaprosić chętnych do uczestnictwa w warsztatach nauki tańców ludowych i narodowych „Zatańcz jak w MAZOWSZU”. Był polonez, klapok, trojak, kujawiak oraz konkursy i upominki dla uczestników. Jubileuszową Niedzielę w skansenie zakończył koncert „Najpiękniejsze przeboje muzyki filmowej i musicalowej” w wykonaniu zespołu Masterbrass, który odbył się w sali widowiskowej Hotelu Skansen.

Zarówno w sobotę, jak i niedzielę, kolorytu muzealnej wsi dodali członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej Ludności Cywilnej z Mławy odgrywający sceny dawnej wiejskiej codzienności (awantura u sołtysa, pranie, śpiewy przy kapliczce). Wydarzeniu towarzyszył także kiermasz produktów regionalnych i rękodzieła. Podczas weekendu jubileuszowego skansen w Sierpcu odwiedziło 6700 osób.

Obchody przez cały rok

Obchody jubileuszu sierpeckiego muzeum trwają nadal. Jesienią i zimą skansen zaprosi młodych artystów do udziału w konkursach plastycznych. Planowane są też koncerty i prelekcje w ramach cyklu „W czwartki o kulturze”. Zachęcamy do odwiedzenia Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu i śledzenia jego mediów społecznościowych. Do zobaczenia w skansenie!