HRABAL na Elektoralnej – 56 lat później

Rozmawiają: Marek Bieńczyk, Andrzej S. Jagodziński, Aleksander Kaczorowski; teksty czyta: Magdalena Popławska.

HRABAL na Elektoralnej

7 marca 1968 roku doszło do jedynego w Polsce spotkania autorskiego Bohumila Hrabala. Wydarzenie odbyło się w budynku przy ul. Elektoralnej 12 w Warszawie, tym samym, w którym dzisiaj mieści się Mazowiecki Instytut Kultury. Po spotkaniu wyświetlono film „Pociągi pod specjalnym nadzorem” – nakręcony na podstawie opowiadania Bohumila Hrabala. W miesiąc później ten obraz zdobył nagrodę Oscara.

Klimat tamtego spotkania oraz postać i utwory czeskiego pisarza przypominamy od kilku lat co roku w marcu, zapraszając do rozmowy tłumaczy i znawców literatury polskiej i czeskiej, pisarzy, artystów, twórców filmowych i teatralnych. 

W tym roku przyjrzymy się jego związkom z Milanem Kunderą, słynnym czesko-francuskim powieściopisarzem, autorem eseju „Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej” (1984), wydanego w Polsce po raz pierwszy w 2023 roku. O tym, jak idea środkowoeuropejska czeskiego pisarza wpłynęła na historię Europy i czy jest wciąż aktualna w dobie rosyjskiej agresji na Ukrainę porozmawiamy z dwoma wybitnymi tłumaczami i znawcami twórczości autora „Nieznośnej lekkości bytu” ─ Markiem Bieńczykiem i Andrzejem S. Jagodzińskim. Rozmowę poprowadzi Aleksander Kaczorowski – pisarz, tłumacz literatury czeskiej i autor biografii Hrabala. Fragmenty eseju Milana Kundery przeczyta Magdalena Popławska.

Po dyskusji zapraszamy na pokaz filmu  „Żart” (1968) w reż. Jaromila Jireša, ekranizacji debiutanckiej powieści Milana Kundery pod tym samym tytułem.

Pokaz filmu: „Żart”

Czechosłowacja 1969, reżyseria: Jaromil Jireš, czas trwania: 80 min

Adaptacja słynnej powieści Milana Kundery z 1967 roku. 

Głównym bohaterem jest Ludvík Jahn, naukowiec, który w latach 50. został wyrzucony z uniwersytetu i z partii z powodu niewinnego, niepoprawnego politycznie żartu, jaki wysłał koleżance. Po latach mężczyzna powraca do rodzinnego miasta, gdzie spotyka Helenę, jak się okazuje – żonę Pavla, który kiedyś dołączył do nagonki na bohatera. Ludvík postanawia zemścić się na byłym koledze i uwieść jego partnerkę…

„Żart” trafił na ekrany czechosłowackich kin w 1969 roku, jednak w 1971 został wycofany z dystrybucji. Do dziś film pozostaje jednak jednym z najgłośniejszych obrazów Czechosłowackiej Nowej Fali. 

Uczestnicy spotkania:

Marek Bieńczyk (ur. 1956) – eseista, prozaik, historyk literatury, tłumacz literatury frankofońskiej (Kundera, Barthes, Cioran, Camus). Jest autorem 16 książek o różnej tematyce. W roku 2012 otrzymał Literacką Nagrodę Nike za „Książkę twarzy”. Jego ostatnia publikacja to zbiór esejów „Kontener” (2018).

Andrzej Jagodziński (ur. 1954) – tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, publicysta, dziennikarz Radia Wolna Europa i „Gazety Wyborczej”, korespondent „Gazety Wyborczej” w Pradze i Bratysławie, dyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego w latach 2003-2006, dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, w latach 2010-2015 dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie. Redaktor „Literatury na świecie”, członek Polskiego PEN Clubu. Autor przekładów książek, m.in: Milana Kundery, Václava Havla, Josefa Škvoreckiego, Jiříego Grušy i Bohumila Hrabala. W 2009 roku nagrodzony Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus za przekład „Przypadków inżyniera ludzkich dusz” Josefa Škvoreckiego.

Aleksander Kaczorowski (ur. 1969) – eseista i dziennikarz,  tłumacz literatury czeskiej, autor biografii „Babel. Człowiek bez losu”, „Ota Pavel. Pod powierzchnią”, „Hrabal. Słodka apokalipsa” oraz „Havel. Zemsta bezsilnych”, esejów „Praski elementarz” i „Ballada o kapciach”, a także książek „Czechy. To nevymyslíš” i „Prezydent. Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z Aleksandrem Kaczorowskim”. Redaktor naczelny wydawanego w Pradze pisma „Aspen Review Central Europe”.

Magdalena Popławska – absolwentka Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie (2004). Od 2008 roku jest aktorką Nowego Teatru w Warszawie. Grała gościnnie w teatrach warszawskich: Rozmaitości, Współczesnym, Konsekwentnym, Wytwórni, 2xU/ Usta Usta, Dramatycznym, Komuna Warszawa, Laboratorium Dramatu, WARSawy oraz Narodowym Starym Teatrze w Krakowie i Współczesnym we Wrocławiu. Wystąpiła w przedstawieniach w reżyserii, m.in.: Redbada Klijnstry, Łukasza Kosa, Grażyny Kani, Aleksandry Koniecznej, Agnieszki Glińskiej, Krzysztofa Jaworskiego, Michała Siegoczyńskiego, Marka Kality, Pawła Sali, Marcina Libera, Anny Smolar, Krzysztofa Warlikowskiego, Claude’a Bardouila, Agnieszki Lipiec-Wróblewskiej, Markusa Öhrna, Krzysztofa Garbaczewskiego, Anny Karasińskiej. Zagrała w filmach, m. in: „Doskonałe popołudnie”, „Benek”, „Zero”, „Prosta historia o miłości”, „Lęk wysokości”, „Dwa ognie”, „Dziewczyna z szafy”, „Obietnica”, „Król życia”, „Hiszpanka”, „Jestem mordercą”, „Reakcja łańcuchowa”, „Atak paniki”, „53 wojny”, „Czarna owca” oraz serialach telewizyjnych, m.in.: „Mrok”, „Glina”, „Ekipa”, „Bez tajemnic”, „Wataha”, „Krew z krwi”, „Pakt”, „Osiecka”.

Partner wieczoru: Czeskie Centrum Warszawa 

Kuratorka: Elżbieta Szymańska (MIK)

Wydarzenie z tłumaczeniem na PJM i pętlą indukcyjną. Informacje oraz bezpłatne wejściówki na stronie internetowej organizatora.