Siostra Klara Jaroszyńska FSK z Lasek – Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

W obliczu tragicznych wydarzeń II wojny światowej, historie o bohaterstwie i poświęceniu nabierają szczególnej wymowy. Muzeum Polaków Ratujących Żydów, wspólnie z Muzeum Niepodległości w Warszawie, pragnie przybliżyć Państwu historię jednej z takich bohaterek – Siostry Klary Jaroszyńskiej, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Jej niezwykłe życie i odwaga staną się tematem sesji publicznej organizowanej 5 grudnia o godz. 17.00 w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów Muzeum Niepodległości w Warszawie w ramach sympozjum Szkoły Etyki Muzeum Ulmów. Sesja pt. „Siostra Klara Jaroszyńska z Lasek – Sprawiedliwa wśród Narodów Świata” będzie okazją do zgłębienia historii jej życia i poznania bliżej środowiska Lasek, które ukształtowało jej niezłomną postawę.

Biogram

Siostra Klara FSK, urodzona jako Bronisława Jaroszyńska, przyszła na świat w Warszawie w rodzinie inteligenckiej. W młodości związana była ze stowarzyszeniem Juventus Christiana. Po ukończeniu edukacji w zawodzie pielęgniarki, w październiku 1936 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża w Laskach, założonego przez Matkę Elżbietę Czacką. Pierwsze śluby zakonne złożyła w styczniu 1939 r. W czasie II wojny światowej Siostra Klara mieszkała i pracowała w Laskach. Narażając własne życie, ukrywała Siostrę Miriam Wajngold, która przyjęła nazwisko Maria Gołębiowska. Pomogła jej ukryć się najpierw u własnej rodziny, a następnie w Zakopanem i Bukowinie Tatrzańskiej. Zabrała tam również dwie małe dziewczynki pochodzenia żydowskiego – Halinę Lautenberg i Ewę Kuper, które dzięki niej przeżyły, przebywając tam do 1945 r. Dzięki tej pomocy udało im się przeżyć. Po wojnie Siostra Klara kontynuowała posługę w Laskach, pomagając m.in. ks. Aleksandrowi Fedorowiczowi w budowie kościoła w Izabelinie koło Lasek. Pełniła również funkcję przełożonej domu zakonnego w Żułowie koło Krasnegostawu (1957-60, 1962-64), domu zakonnego w Laskach (1960-62), domu rekolekcyjnego w Laskach (1979-1986).

W uznaniu za swoją postawę w czasie wojny, w lutym 1981 r., na wniosek uratowanych, Siostra Klara została uhonorowana wraz z rodzicami tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, a w 1991 r. nadano jej honorowe obywatelstwo państwa Izrael. Od 1986 r. ośmiokrotnie odwiedzała Izrael, nawiązując liczne kontakty i przyjaźnie. Za swoją działalność została również odznaczona w 2007 r. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Siostra Klara Jaroszyńska zmarła 20 października 2010 r. w Laskach, gdzie została pochowana.

Siostra Klara, aktualnie jedyna odznaczona tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata ze środowiska Lasek (choć ratujących było tam więcej), jest przykładem osoby, która wyrosła, można powiedzieć – dojrzała w środowisku, w którym chrześcijańska miłość była codzienną praktyką nie tylko, choć przede wszystkim, wobec osób ciężko doświadczonych kalectwem jakim jest utrata wzroku. Poprzez wielowymiarową działalność edukacyjno-wychowawczą osoby te mogą wieść samodzielne i satysfakcjonujące życie, realizując się również zawodowo.

Tak jak trudno zrozumieć życie i czyn Józefa oraz Wiktorii Ulmów w oderwaniu od historii i dziedzictwa Markowej, tak trudno zrozumieć życie i działalność Siostry Klary od Krzyża bez fenomenu Lasek.

Referaty

Podczas spotkania uczestnicy wysłuchają trzech referatów.

Profesor Paweł Skibiński, historyk i politolog, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i publicysta, wieloletni pracownik Muzeum Historii Polski, a w latach 2010-2015 dyrektor Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie, przybliży „Środowisko Lasek na mapie XX-wiecznego Kościoła katolickiego w Polsce”. Profesor Paweł Skibiński jest autorem licznych publikacji z zakresu historii i politologii, a jego wiedza i doświadczenie pozwolą na głębsze zrozumienie kontekstu, w jakim kształtowała się postać Siostry Klary.

Dr Wojciech Baliński, historyk Muzeum Polaków Ratujących Żydów i współtwórca fundacji „Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego” w Krakowie, zaprezentuje referat pt. „Siostra Klara Jaroszyńska FSK – zarys biografii”.

Ks. prof. Kazimierz Ginter, historyk i teolog, wykładowca Papieskiego Uniwersytetu Świętego Krzyża w Rzymie, podzieli się swoimi refleksjami w wystąpieniu „Moje doświadczenie Lasek”. Zainteresowania naukowe ks. prof. Gintera obejmują historię Kościoła, liturgię oraz teologię, co z pewnością także wzbogaci naszą perspektywę na działalność Siostry Klary i środowiska Lasek.

Świadectwa i wspomnienia

Po referatach nastąpi część wspomnieniowa, w której głos zabiorą osoby, które osobiście znały Siostrę Klarę. Ich świadectwa pozwolą nam bliżej poznać tę niezwykłą postać.

Sympozjum zwieńczy wystąpienie  prof. Krzysztofa Zanussiego pt. „Genius loci i dziedzictwo Lasek”.

4 grudnia, w przeddzień sesji w Muzeum Niepodleglości, organizatorzy i eksperci zaangażowani w tworzenie Szkoły Etyki Muzeum Ulmów odbędą wizytę studyjną w Laskach. W ramach sesji seminaryjnej „Akademia Sprawiedliwych” zapoznają się z miejscem i okolicznościami, w których żyła i działała Siostra Klara Jaroszyńska.

Serdecznie zapraszamy do udziału w warszawskim spotkaniu wszystkich zainteresowanych historią Siostry Klary Jaroszyńskiej oraz historią ratowania Żydów podczas II wojny światowej.