Boże Narodzenie na Mazowszu

Sposób obchodzenia świąt Bożego Narodzenia zmieniał się na przestrzeni wielu lat. Wystawa „Boże Narodzenie na Mazowszu” prezentuje dawne obrzędy i zajęcia, typowe dla okresu adwentu oraz świąt na przełomie XIX i XX wieku. Długie zimowe wieczory sprzyjały spotkaniom sąsiedzkim a gospodynie gromadziły się by drzeć pierze, prząść na kołowrotkach, czy łuskać fasolę.

Mężczyźni wspólnie młócili cepami zboże, groch oraz przygotowywali drewno na opał. Spotkaniom i wspólnej pracy towarzyszyły stare opowieści, wspomnienia i sąsiedzkie ploteczki. Przed świętami organista roznosił opłatek jako dar chrześcijański. Przed wieczerzą wigilijną w kącie izby stawiano snop zboża, bo zwyczaj choinki pojawił się na mazowieckiej wsi dość późno - najpierw w dworach, a dopiero w okresie międzywojennym w wiejskich chałupach. Przyozdabiano ją rajskimi jabłuszkami, orzechami, piernikami i światami – czyli ozdobami z opłatka. Na czubku drzewka wieszano anioła z bibułki a z czasem pojawiły się na niej również małe kręcone świeczki.

Liczba potraw na wigilijnym stole najczęściej zależała od zamożności gospodarzy, a wszystkie dania musiały być postne i przygotowane z produktów, które dał las, pole, ogród i woda. Boże Narodzenie było tak wielkim świętem na wsi, że nie wykonywano wtedy (poza karmieniem inwentarza) żadnej pracy. Nocą wszyscy zbierali się na uroczystej pasterce zaś kawaler, który jako pierwszy tego dnia pociągnął po mszy świętej za sznur w dzwonnicy, miał się ożenić najwcześniej. W tamtych czasach dzień Bożego Narodzenia spędzano tylko w rodzinnym gronie, za to w kolejne dni odwiedzano się i przyjmowano gości. Na wieś ruszały grupy kolędnicze i świętowanie trwało aż do Trzech Króli.

Warto odwiedzić sierpeckie muzeum, aby osobiście obejrzeć wystawę i poczuć „magię” Świąt Bożego Narodzenia, która tutaj trwa aż do końca lutego 2025 r.