Opieka psychiatryczna dzieci i młodzieży na Mazowszu

Konferencji przewodniczyła członek zarządu województwa mazowieckiego Elżbieta Lanc. W spotkaniu wzięli udział: dyrektor Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia Zbigniew Terek oraz przedstawiciel Wojewody Mazowieckiego – dyrektor Wydziału Zdrowia MUW Tomasz Sławatyniec. Obecni też byli konsultant krajowy oraz konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, przedstawiciele Rzecznika Praw Dziecka, a także dyrektorzy i prezesi podmiotów leczniczych, w których funkcjonują oddziały psychiatryczne dla dzieci i młodzieży.

Problemy psychiatrii dzieci i młodzieży

Od wielu lat psychiatria dzieci i młodzieży napotyka problemy takie jak:

• nieadekwatne nakłady na opiekę psychiatryczną oraz zbyt niska wycena świadczeń w tym zakresie;
• zbyt mała liczba miejsc dla pacjentów z chorobami psychicznymi;
• niedobory lekarzy, a także pielęgniarek, psychoterapeutów, psychologów, w tym nagminna rezygnacja z pracy w warunkach szpitalnych przez doświadczonych, dobrze wykwalifikowanych pracowników;
• przeciążenie funkcjonujących ośrodków, z uwagi na rosnące problemy zdrowotne małoletnich pacjentów.

Ogranicza to dostęp do świadczeń z zakresu diagnostyki i terapii w psychiatrii dziecięco-młodzieżowej w warunkach ambulatoryjnej, dziennej i stacjonarnej opieki medycznej. Jest to zjawisko tym bardziej niepokojące, że jednocześnie rośnie zapotrzebowanie na tego typu opiekę, zwłaszcza w dobie pandemii SARS-CoV-2 i związanej z tym izolacji. Pomimo wskazanych ograniczeń liczba udzielanych świadczeń znacząco wzrosła względem poprzednich lat.

Psychiatria – dziedzina wciąż niedoceniana

Trudne położenie podmiotów leczniczych, które realizują świadczenia z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, wynika z niewspółmierności wciąż rosnących kosztów do osiąganych przychodów. Doprowadziło to do drastycznego braku lekarzy specjalistów psychiatrii dzieci i młodzieży. Adekwatny do ponoszonych kosztów
i potrzeb zdrowotnych poziom finansowania psychiatrii jest jedyną szansą rozwoju psychiatrii. Dopiero wtedy w dłuższej perspektywie będzie możliwe wdrożenie optymalnego modelu opieki nad pacjentem oraz odbudowanie zasobów kadrowych w ramach opieki finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia.

Wskazano też pozytywne zjawiska. Jednym z nich jest rozpoczęcie procesu reorganizacji opieki psychiatrycznej, którego efekty będą widoczne w pełni dopiero za kilka lat. Zauważa się też wzrost zainteresowania lekarzy specjalizacją w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Wszyscy uczestnicy podkreślili wagę koordynacji działań pomiędzy podmiotami leczniczymi. Minimalizuje to ewentualne ograniczenie dostępności do świadczeń z powodów organizacyjnych takich jak np. remonty.

Przedstawiciele MOW NFZ, wojewody mazowieckiego oraz samorządu województwa zadeklarowali przeanalizowanie możliwości zwiększenia wsparcia finansowego i organizacyjnego psychiatrii dzieci i młodzieży, a także wdrażania działań reformujących opiekę, również w koordynacji z systemem oświaty.