Trzy nowe miasta na Mazowszu: Solec nad Wisłą, Sochocin i Wiskitki

Od 1 stycznia 2021 r. najmłodszymi miastami w województwie mazowieckim stały się: Solec nad Wisłą w powiecie lipskim, Sochocin w powiecie płońskim i Wiskitki w powiecie żyrardowskim. Wraz z nimi do grona polskich miast dołączyło jeszcze siedem innych miejscowości, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r.

Od nowego roku w Polsce mamy 954 miasta, w tym 92 z nich zlokalizowanych jest na Mazowszu. Uzyskanie statusu miasta oznacza większy prestiż i nowe szanse rozwojowe. Niesie z sobą wymierne korzyści dla mieszkańców: rośnie atrakcyjność inwestycyjna, można starać się o fundusze związane z rozwojem obszarów miejskich. Zanim dana miejscowość stanie się miastem, organizowane są konsultacje społeczne z mieszkańcami, a następnie decyzja opiniowana jest przez radę gminy. Wraz z nadaniem przez Radę Ministrów miejscowościom praw miejskich – dotychczasowi wójtowie gmin stają się burmistrzami.

Sochocin

Sochocin jako miasto powraca na administracyjną mapę Mazowsza po 152 latach – uzyskał prawa miejskie w 1385 r., a utracił w 1869 r. po upadku powstania styczniowego. Obecnie jest czwartym miastem w powiecie płońskim. W centrum znajduje się rynek, zrewitalizowany w latach 2009–2010, a także kościół parafialny oraz park. W Sochocinie mieszka blisko 2 tys. mieszkańców, a na terenie gminy ponad 5 tys.

Atutem całej gminy są niepowtarzalne walory krajobrazowo-przyrodnicze. Położona w pradolinie rzeki Wkry, z typowo nizinnym krajobrazem, otoczona lasami gmina w całości wchodzi w skład obszaru ekologicznego „Zielone Płuca Polski”. Gmina Sochocin może poszczycić się wyjątkową tradycją lokalną, która jest fenomenem na skalę europejską – produkcją guzików z muszli morskiej i rzecznej. Ekspozycję ukazującą tą wyjątkową historię i tradycję można zobaczyć w Gminnym Ośrodku Kultury w Izbie Pamiątkowej Guzikarstwa.

Solec nad Wisłą

Również Solec nad Wisłą odzyskał prawa miejskie po ponad 150 latach – status miasta został odebrany ukazem carskim w 1869 r. za pomoc powstańcom styczniowym.

Miasto wyróżnia się nienaruszoną, oryginalną strukturą topograficzną zabudowy, która istnieje co najmniej od schyłku XVIII w. Do zabytków Solca nad Wisłą należą m.in.: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony w XIV w., kościół cmentarny p.w. św. Barbary z XII w., dom drewniany z końca XVIII w. czy zespół klasztorny reformatorów wzniesiony w 1626 r. Solec nad Wisłą ma niespełna 1000 mieszkańców, a cała gmina ponad 5 tys.

Gmina położona jest w południowo-wschodnim krańcu województwa mazowieckiego i w południowo-wschodniej części powiatu lipskiego, dorzeczu Wisły, Kamiennej i Krępianki na południowy wschód od Radomia. W gminie nie ma zakładów przemysłowych. Firmowym wydarzeniem kulturalnym jest Festiwal Muzyki Klasycznej, który odbywa się na przełomie lipca i sierpnia. Prócz koncertów w soleckich kościołach organizowane są zajęcia dla dzieci. Stąd także odbywa się przeprawa łodziami na koncert w Piotrawinie po „lubelskiej” stronie Wisły.

Wiskitki

Położone 4 kilometry od Żyrardowa Wiskitki to kolejna miejscowość, której 1 stycznia 2021 r. przywrócone zostały prawa miejskie – utracone w roku 1870, przywrócone przejściowo przez okupanta podczas I wojny światowej (1916–1919). Pierwsze wzmianki o Wiskitkach pochodzą z 1221. Osada powstała przy dworze myśliwskim (stąd w herbie głowa tura i topór) na terenie obecnej wsi Stare Wiskitki. Miasto zostało założone przed 1349 r., ponownie prawa miejskie nadał król Zygmunt III Waza w 1595 roku.

Miasto Wiskitki zamieszkuje około 1,5 tys. osób. Do zabytków Wiskitek należą m.in.: zespół kościelny Wszystkich Świętych i Św. Stanisława z XVI–XIX wieku, szkoła murowana z połowy XIX wieku, budynek koszar wojskowych powstały około 1900 r. oraz zespół młyna motorowego z ok. 1912 r.

Gmina Wiskitki liczy niespełna 10 tys. mieszkańców. Miasto i gmina znajdują się w korzystnym położeniu między dwoma największymi aglomeracjami: warszawską i łódzką, które koncentrują kilkumilionowy rynek potencjalnych odbiorców. Korzystne położenie, oraz dostępność komunikacyjna sprawiają, że Wiskitki stają się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem do podejmowania działań inwestycyjnych i biznesowych.