Praktycy i naukowcy o przyszłości samorządów

Dyskusja online, zorganizowana przez Kongres Obywatelski, nie bez powodu odbyła się w niedługim czasie po wymianie elit rządzących w Polsce. To dobry moment na ocenę ostatnich lat funkcjonowania samorządów, jak też rozmowy o sposobach wprowadzenia ewentualnych zmian.

Samorządowcy i ludzie nauki o potrzebnych zmianach

Zapis debaty cieszy się dużym zainteresowaniem internautów, pośród których – jak można się domyślać, znaczny udział mają zapewne samorządowcy. W trakcie pierwszych dwóch tygodni nagranie odtworzono prawie trzy tysiące razy. Potwierdza to trafność w doborze tematyki spotkania, jak i zaproszonych gości, którymi byli:

• Adam Struzik, Marszałek Województwa Mazowieckiego,
• Irena Lipowicz, b. przewodnicząca Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego, b. Rzeczniczka Praw Obywatelskich, reprezentująca Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
• Tadeusz Truskolaski, Prezydent Białegostoku, prezes zarządu Unii Metropolii Polskich,
• Adam Gendźwiłł, Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego,
• Michał Wolański, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego (moderator).

Na początku debaty prowadzący – prof. Michał Wolański wyprowadził tezę, według której, poza obszarami metropolitarnymi, istnieje problem z wytworzeniem wizji rozwoju.  – Województwa – pozwolę sobie postawić tezę – są skupione na metropoliach, umykają im trochę peryferia. Czy to dobrze, czy to źle, można dyskutować. Natomiast na pewno potrzebujemy (…) jakiegoś rozwiązania organizacyjnego, które by integrowało obszary problemowe z lokalnymi biegunami wzrostu (…).  

Z tezą prowadzącego nie zgodził się Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, który zabrał głos jako pierwszy z gości. – Jeśli chodzi o województwo mazowieckie, my bardzo chętnie od 25 lat, a zwłaszcza od ostatnich 20 lat – od kiedy jesteśmy członkami Unii Europejskiej – realizujemy politykę równomiernego rozwoju, taką „wewnątrzregionalną politykę spójności”. Korzystamy sami ze znaczących środków europejskich jako region, ale też prowadzimy – i to z własnego budżetu, przy pomocy własnych potencjałów, politykę wyrównywania (…).

Taki początek spotkania był sygnałem, że będzie ono wyjątkowe pod względem merytorycznym, a zaproszeni goście w dyskusjach będą posługiwać się rzeczowymi argumentami zarówno naukowymi, jak i wynikającymi z wiedzy praktycznej. Z każdą kolejną minutą rozmówcy wymieniali zidentyfikowane przez siebie słabości systemu samorządowego, jego problemy, ale też niewykorzystywane z różnych przyczyn możliwości. W wypowiedziach powracały też krytyczne opinie na temat współpracy administracji centralnej z samorządami w ostatnich ośmiu latach.

Debata pokazała, że istnieje głęboka świadomość wyzwań, ale też szereg konkretnych propozycji i punktów widzenia, które mogłyby pomóc w ich przezwyciężeniu.

Opinie i materiały na wyciągnięcie ręki

Debata towarzyszyła wydaniu kolejnego numeru kwartalnika Pomorski Thinkletter nr 1(16)/2024 pt. Samorządy – nowe otwarcie i równocześnie zainaugurowała XIX edycję Kongresu Obywatelskiego.

Do obejrzenia zapisu debaty w serwisie YouTube zachęcamy szczególnie osoby pracujące w strukturach samorządów lokalnych, ale też wszystkich zainteresowanych poprawą jakości ich funkcjonowania.