Uchwała antysmogowa nadal obowiązuje

21 grudnia 2022 r. Prokuratura Krajowa złożyła skargę, wnioskując o stwierdzenie nieważności przyjętej przez sejmik w 2018 r. uchwały antysmogowej. Prokurator zarzucił nieprawidłowy tryb uchwalenia uchwały, w tym brak przeprowadzenia konsultacji społecznych. Zgodnie z ustawą z 9 grudnia 2021 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – sąd może skargę oddalić lub ją uwzględnić.

Jak zauważa dyrektor departamentu gospodarki odpadami, emisji i pozwoleń zintegrowanych w urzędzie marszałkowskim Marcin Podgórski, mimo złożenia skargi przepisy uchwały antysmogowej w dalszym ciągu obowiązują.

– Sąd nie wydał jeszcze wyroku, w związku z czym wszystkie zapisy uchwały antysmogowej muszą być respektowane. Warto również pamiętać, że dotacje pozyskane z Unii Europejskiej w ramach Funduszy Europejskich dla Mazowsza 2021–2027, będą bezzwrotne tylko w przypadku obowiązywania uchwały.

Odpowiedź samorządu już w WSA

W odpowiedzi na skargę prokuratora Samorząd Województwa Mazowieckiego 20 stycznia 2023 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odpowiedź wraz z załączoną dokumentacją potwierdzającą rację samorządu. Warto przypomnieć, że w ramach przeprowadzonych konsultacji do urzędu marszałkowskiego wpłynęło blisko 2300 opinii i wniosków mieszkańców i organizacji pozarządowych.

W 2017 r. konsultacje zostały przeprowadzone w dwóch etapach. Pierwszy polegał na opiniowaniu projektu przez organy wykonawcze samorządu terytorialnego. Rozpoczął się 11 lipca 2017 r., a w jego ramach przekazano 80 opinii organów samorządu powiatowego i gminnego. Drugi etap obejmował przedstawienie i zebranie opinii społeczeństwa. Konsultacje przeprowadzono zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska” i trwały one od 20 lipca do 18 sierpnia 2017 r.

Petycje w sprawie powietrza

Samorząd województwa konsekwentnie odrzuca petycje postulujące złagodzenie przepisów programu ochrony powietrza i uchwały antysmogowej. Przychylenie się do wniosków z petycji oznaczałoby przyzwolenie na oddychanie przez mieszkańców toksycznym powietrzem. Normy dla benzo(a)pirenu w pyle PM10 w strefach województwa mazowieckiego powinny zostać spełnione w 2013 roku, a więc 10 lat temu!

Petycje wnosiły zarówno samorządy gminne, stowarzyszenia, a także osoby prywatne. Dotyczyły one m.in.:

• usunięcia zapisów w części dotyczącej działań krótkoterminowych podejmowanych ze względu na przekroczenie poziomów alarmowych, tj. zakazu korzystania z instalacji do spalania biomasy drzewnej (kominków, piecyków kominkowych, piecyków ozdobnych) oraz dotyczących trybu ogłaszania wdrożenia działań krótkoterminowych dla benzo(a)pirenu w pyle PM10 w strefach województwa mazowieckiego;
• odroczenia terminów w uchwale antysmogowej na wymianę pieców pozaklasowych, czyli pieców na węgiel lub drewno niespełniających wymogów dla klas 3, 4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012;
• wydłużenia terminów przejściowych obowiązywania przepisów uchwały antysmogowej od 2 do 5 lat.

Mazowsze wspiera ochronę powietrza

Od 1 listopada 2022 roku została uruchomiona kampania społeczna skierowana do mieszkańców Mazowsza. Jej celem jest uświadomienie obowiązywania uchwały antysmogowej i potrzeby dokonania zmiany źródła ciepła. Kampania prowadzona jest w mediach lokalnych, przestrzeni publicznej i w internecie.

Mazowiecki samorząd wspiera też gminy – na przełomie października i listopada 2022 r. kolejny raz przeszkoliliśmy 600 urzędników i strażników miejskich i gminnych z przepisów uchwały antysmogowej oraz kontroli jej przestrzegania.

Samorząd województwa od lat wspomaga także realizację przepisów uchwały antysmogowej poprzez programy wsparcia takie jak:

• „Mazowsze dla Czystego Ciepła 2023” – pilotażowy autorski program wsparcia dla gmin, którego celem jest zmniejszenie zjawiska ubóstwa energetycznego w województwie mazowieckim. Zakłada on pomoc finansową dla gmin na udzielanie mieszkańcom dofinansowania do zakupu nośników energii, i/lub wkładu finansowego koniecznego do poniesienia przy poprawie efektywności energetycznej budynków w ramach lokalnych i krajowych programów i instrumentów finansowych. Na realizację programu władze Mazowsza przeznaczyły 5 mln zł.
• „Mazowsze dla Czystego Powietrza 2023”, program zakłada udzielenie gminom pomocy finansowej na realizację działań służących poprawie jakości powietrza, w tym działań wynikających z przepisów prawa miejscowego tj. uchwały antysmogowej i programu ochrony powietrza. Pomoc finansową ze środków budżetu województwa można pozyskać na:
  • kontrolę przestrzegania przepisów uchwały antysmogowej;
  • prowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnych;
  • wsparcie organizacyjno-techniczne planu działań krótkoterminowych;
  • zakup, montaż i uruchomienie ogólnodostępnej stacjonarnej stacji ładowania pojazdów elektrycznych;
  • zwiększenie potencjału inwestycyjnego gminy w zakresie ograniczania niskiej emisji;
  • czyszczenie ulic na mokro (dla gmin miejskich i miejsko-wiejskich).

Na realizację V już edycji programu władze Mazowsza przeznaczą 10,3 mln zł. Do tej pory dzięki wsparciu Mazowsza udało się zrealizować ponad 755 projektów.