Co drugi Polak w wieku 16-54 lat nie widzi poprawnie, a co czwarty źle ocenia stan zdrowia swojego wzroku. Mimo rozwoju medycyny, wciąż jest wiele schorzeń prowadzących do utraty widzenia i dalej do niepełnosprawności. Niektóre z nich są nieuleczalne, ale są i takie, które możemy powstrzymać, o ile odpowiednio wcześnie trafimy do specjalisty i uzyskamy odpowiednią diagnozę. Niestety, z licznych badań wynika, że Polacy nie wiedzą, jak dbać o wzrok i co robić, aby go nie stracić.

– Choroby wzroku to dziś ogromny problem cywilizacyjny i społeczny, który dotyka coraz więcej osób. Praca przy komputerze, coraz więcej czasu spędzanego przed ekranami smartfonów, telewizorów nie sprzyja naszym oczom. Również coraz częstsze choroby metaboliczne – otyłość, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze, a także niewłaściwie odżywanie i brak ruchu sprawiają, że choroby oczu dotykają osoby w coraz młodszym wieku – mówi marszałek Adam Struzik. 

Jak pokazują mapy potrzeb zdrowotnych na lata 2022-2026, w województwie mazowieckim w 2022 roku choroby oka dotknęły blisko 88 tys. pacjentów, z czego 78 tys. było hospitalizowanych. Najczęściej występowały u nas zaburzenia soczewki. Dolegliwości te objęły 38 tys. pacjentów. Znacznie mniej osób chorowało na zaburzenia spojówek – 8 tys. czy zaburzenia powiek, narządu łzawego i oczodołu – 7 tys. pacjentów. W ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w kategorii choroby oka i przydatków na Mazowszu udzielono 822 tys. świadczeń.

Za długie kolejki

W Polsce jednym z głównych czynników pogorszenia wzroku jest późne wykrycie rozwijających się chorób oczu. Przyczynia się do tego słaby dostęp do opieki lekarskiej oraz długi czas oczekiwania na wizytę w specjalistycznych poradniach okulistycznych. Według danych NFZ z 2019 roku* województwo mazowieckie znalazło się w niekorzystnej czołówce regionów, jeśli chodzi o czas oczekiwania do poradni okulistycznej. 45 dni w przypadkach pilnych i 133 dni w stabilnych – tyle średnio w 2019 r. musieli czekać na wizytę mieszkańcy Mazowsza.

Ruszają badania w terenie

Aby dotrzeć do mieszkańców, którzy mają utrudniony dostęp do opieki okulistycznej i nie mają szans na badanie wzroku, samorząd województwa mazowieckiego przeprowadzi wyjazdowe badania wzroku. Docelowo obejmą one całe Mazowsze. Nadzór nad badaniami będzie miał zespół lekarzy i pielęgniarek Oddziału Okulistycznego Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego.

Pilotażowy program diagnostyczny, który obejmie północne Mazowsze, rusza już 3 marca w Żyrardowie. Wszyscy chętni chcący przebadać swój wzrok powinni stawić się w żyrardowskiej delegaturze Urzędu Marszałkowskiego, przy ul. 1 Maja 17 (w godzinach 9:00-17:00). 10 marca badania będą przeprowadzane w Mazowieckim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Płocku, przy ul. Kolegialnej 17 (w godzinach 9:00-17:00), a 17 marca w Ciechanowskim Centrum Rehabilitacji SSW w Ciechanowie, przy ul. Okrzei 8 (w godzinach 9:00-17:00). Cykl badań zakończy się 24 marca w Bodzanowie (uwaga, zmianie ulega miejsce prowadzenia badań przesiewowych w Bodzanowie, na: Szkoła Podstawowa im. kpr. Feliksa Ignacego Grabowskiego w Bodzanowie, ul. Wyszogrodzka 1). Godziny 9:00-17:00.

– Oszacowanie zachorowalności mieszkańców Mazowsza na choroby cywilizacyjne oczu, we współpracy z samorządem województwa, było moją ideą od wielu lat. Stworzony we współpracy z Katedrą Okulistyki UKSW projekt jest innowacyjnym przedsięwzięciem ze względu na jego pionierski charakter w obrębie całego województwa oraz niebywale perspektywiczny, ze względu na brak w obecnym stanie wiedzy dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących chorób cywilizacyjnych oczu. Będzie polegał na diagnostyce mieszkańców w różnych miastach na Mazowszu przez wyspecjalizowaną kadrę medyczną oddelegowaną z Oddziału Okulistyki Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego. Baza danych zebranych podczas badań może stworzyć bogatą podstawę oszacowania zachorowalności mieszkańców Mazowsza na choroby cywilizacyjne oczu takie jak jaskra, choroby plamki żółtej związane z wiekem, czy retinopatia cukrzycowa – wyjaśnia pani prof. Agnieszka Kamińska, z Katedry Okulistyki UKSW Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie.

Dedykowana infolinia

Z myślą o osobach zagrożonych utratą widzenia, szukających pomocy dla siebie lub swoich bliskich utworzona została infolinia. Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 602 63 44 00. Infolinia czynna jest w poniedziałki w godz. 16–21.00 i piątki w godz. 8–13.00. Za jej prowadzenie odpowiada partner projektu – Retina AMD Polska. Retina jest stowarzyszeniem, którego misją jest ochrona Polaków przed utratą wzroku. Od 25 lat gromadzi i upowszechnia wiedzę na temat schorzeń siatkówki i plamki żółtej – przyczynach chorób, ich przebiegu oraz możliwości leczenia i rehabilitacji. 

– Profilaktyka schorzeń cywilizacyjnych oczu, w tym prowadzenie badań przesiewowych to wielkie wyzwanie dla instytucji odpowiedzialnych za zdrowie naszego społeczeństwa. Dlatego cieszy fakt, że samorząd województwa mazowieckiego jako pierwszy w Polsce podjął się tego ambitnego zadania. Projekt „Dobry wzrok Mazowszan” zakłada m.in. przeprowadzenie badań przesiewowych, także z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, wdrożenie szybkiej ścieżki leczenia dla potrzebujących, a także działania edukacyjne na temat dbania o wzrok i rehabilitacji osób słabowidzących w celu zachowania sprawności. Jesteśmy dumni , że nasze stowarzyszenie zostało zaproszone do współpracy w projekcie samorządu Mazowsza jako partner społeczny – powiedziała Małgorzata Pacholec, prezes Retina AMD Polska.

Najczęstsze choroby wzroku – jaskra, AMD, retinopatia cukrzycowa

Jednymi z najczęstszych chorób oczu są: retinopatia cukrzycowa, jaskra oraz AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej.

Retinopatia jest powikłaniem cukrzycy, która jako poważna choroba układowa destrukcyjnie wpływa na naczynia krwionośne w całym organizmie, także na oczy. Według danych NFZ z 2019 roku w Polsce na cukrzycę chorowało ponad 2,9 mln osób, czyli ok 7,8 proc. populacji. Co roku diagnostyka cukrzycy wyłania ok. 350 tys. nowych zachorowań.**

Jaskra jest ciężkim schorzeniem okulistycznym będącym jedną z głównych przyczyn ślepoty na świecie. Nie leczona zawsze prowadzi do nieodwracalnej utraty wzroku, a co gorsze jest to często choroba dziedziczna. Dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pokazują, że jaskra odpowiada za 15 proc. wszystkich zarejestrowanych przypadków ślepoty, a na świecie choruje na nią ok 70 mln ludzi. Brak jest dokładanych danych epidemiologicznych dotyczących jaskry w Polsce, jednak szacuje się, że w naszym kraju dotyka ona ok 800 tys. osób. Niestety około połowa z nich nie wie, że choruje, ponieważ ubytki w polu widzenia mogą być przez dłuższy czas niezauważalne. Około 70 proc. przypadków tej podstępnej choroby wykrywanych jest zbyt późno i nawet intensywne leczenie nie jest w stanie uratować wzroku. 

AMD to zwyrodnienie plamki żółtej, czyli centralnego obszaru siatkówki oka. Jest postępującą chorobą oczu, która objawia się m.in. stopniowym pogorszeniem ostrości wzroku, pogorszeniem widzenia w nocy, falowaniem linii prostych i pojawieniem się plam w centralnym polu widzenia. Liczbę chorych szacuje się w Polsce na 1,2 mln osób, a w najbliższych 25 latach przewiduje się potrojenie liczby zachorowań. Jedną z przyczyn jest proces starzenia się populacji, bowiem chorobowość wzrasta z wiekiem. 

Tylko w latach 2020-2023 samorząd województwa mazowieckiego przekazał ponad 33,5 mln zł oddziałom okulistycznym w mazowieckich szpitalach i placówkach zdrowotnych.

Biuro Prasowe
Urząd Marszałkowski
Województwa Mazowieckiego,
tel. 22 59 07 602, kom. 510 591 974,
e-mail: biuro.prasowe@mazovia.pl

 Źródło:
*https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/badania-i-dane/zdrowe-dane/zestawienia/zestawienie-dotyczace-swiadczen-okulistycznych

** Cukrzyca (nfz.gov.pl)