Zapłodnienie pozaustrojowe – in-vitro

Idea programu

Głównym celem programu jest poprawa dostępu dla mieszkańców województwa mazowieckiego uczestniczących w programie do usług medycznych w zakresie leczenia niepłodności. Dodatkowo określono następujące cele szczegółowe:

• ograniczenie o 30 proc. zjawiska niepłodności metodami zapłodnienia pozaustrojowego wśród wszystkich par uczestniczących w programie do końca 2025 r.,
• odroczenie płodności u 100 proc. uczestniczek programu przed leczeniem gonadotoksycznym do końca 2025 r.,
• obniżenie kosztów usług przewidzianych w programie związanych z zastosowaniem metody zapłodnienia pozaustrojowego do 80 proc. dla wszystkich par uczestniczących w programie do końca 2025 r.,
• obniżenie kosztów usług przewidzianych w programie związanych z zamrożeniem komórek jajowych do 80 proc. dla wszystkich uczestniczek programu przed leczeniem gonadotoksycznym do końca 2025 r.

Kto może uczestniczyć w programie?

Do programu będą mogły zostać włączone tylko osoby, które spełniły wszystkie kryteria włączenia wskazane w programie.

Kryteria kwalifikacji do udziału w programie w zakresie zastosowania metody zapłodnienia pozaustrojowego:

1. osoby aplikujące do programu (kobieta i mężczyzna) w dniu zgłoszenia muszą mieć ukończone 20 lat;
2. osoby aplikujące do programu (kobieta i mężczyzna) muszą mieszkać na terenie województwa mazowieckiego tj. muszą być osobami fizycznymi mieszkającymi na terenie województwa mazowieckiego w rozumieniu Kodeksu cywilnego od 12 miesięcy w chwili aplikowania do programu. W kryterium tym znajduje się odwołanie do definicji miejsca zamieszkania określonej w art. 25 kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Analizując treść powołanego przepisu należy wnioskować, że badając miejsce zamieszkania osoby fizycznej należy brać pod uwagę dwa integralnie ze sobą powiązane czynniki: zewnętrzny, obiektywny fakt przebywania i wewnętrzny, subiektywny zamiar stałego pobytu, wola tego pobytu. Przebywanie to czynnik trwały, choć niekoniecznie ciągły, związany z zamiarem stałego pobytu, tj. nie tymczasowego, nie okazjonalnego. Natomiast zamiar stałego pobytu musi być określony na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Dopiero łączne występowanie tych dwóch elementów pozwala na stwierdzenie, że dana miejscowość jest tą, w której koncentruje się centrum życiowej aktywności danej osoby, jej interesy osobiste i majątkowe. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że fakt zameldowania na terenie innego województwa nie stanowi przeciwwskazania do udziału w Programie, bowiem decydujące znaczenie ma oświadczenie o miejscu zamieszkania na terenie województwa mazowieckiego; 
3. osoby aplikujące do programu (kobieta i mężczyzna) muszą przedłożyć realizatorowi wypełniony druk świadomej zgody na udział w programie oraz podpisać oświadczenie, że nie są obecnie uczestnikami innego programu o podobnym charakterze finansowanym ze środków publicznych lub nie uczestniczyły w podobnym programie finansowanym ze środków publicznym w ciągu ostatnich trzech lat;
4. u osób aplikujących do programu (kobieta i mężczyzna) musi zostać stwierdzona i potwierdzona dokumentacją medyczną, bezwzględna przyczyna niepłodności lub nieskuteczne leczenie niepłodności zgodne z rekomendacjami i standardami praktyki lekarskiej w okresie 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie do programu, wraz ze wskazaniem do zapłodnienia pozaustrojowego. Poniżej kryteria kwalifikacji do leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego:

• czynnik jajowodowy:
1. u kobiet z trwałym uszkodzeniem jajowodów;
2. u kobiet zdyskwalifikowanych z leczenia operacyjnego;
3. u kobiet z upośledzoną funkcją jajowodów przy zachowanej drożności lub po operacji mikrochirurgicznej i upływie 2 lat bez ciąży. Warunkiem zalecenia oczekiwania jest brak innych czynników mogących mieć wpływ na szansę na ciążę (nieprawidłowe nasienie, wiek kobiety > 35 lat, czas trwania niepłodności <3 lat, endometrioza, zaburzenia jajeczkowania).
• niepłodność idiopatyczna:

1. jeżeli trwa > 2 lat, wiek kobiety < 35 lat;
2. jeżeli trwa > 1 roku, wiek kobiety > 35 lat.

• czynnik męski:
1. całkowita liczba plemników ruchomych < 1 mln wskazane ICSI;
2. liczba plemników ruchomych 1–10 mln w przypadku niepłodności dłuższej niż 2 lata;
3. liczba plemników > 10 mln–tak jak w niepłodności idiopatycznej.
• endometrioza:

1. I, II stopień – tak jak niepłodność idiopatyczna;
2. III, IV stopień – tak jak czynnik jajowodowy.

• zaburzenia hormonalne do 6 cykli stymulowanych bez efektu.
• nieudane próby inseminacji domacicznej do 3 cykli.

Wszystkie powyżej określone kryteria w pkt. 1–3 i co najmniej jedno kryterium z pkt 4 musi być spełnione. Niespełnienie co najmniej jednego kryterium określonego w pkt. 1–3 lub żadnego kryterium określonego w pkt. 4 stanowi przeciwwskazanie do udziału w Programie.

Czynniki wykluczające z udziału w programie

Wskazania medyczne powodujące wyłączenie z programu:

1. potencjalne ryzyko braku prawidłowej odpowiedzi na stymulację jajeczkowania (hormon folikulotropowy – FSH powyżej 15 mU/mL w 2–3 dniu cyklu lub hormonu antymullerowski AMH poniżej 0,7 ng/mL);
2. nieodpowiednia odpowiedź na prawidłowo przeprowadzoną stymulację jajeczkowania, czego wyrazem był brak pozyskania komórek jajowych w 2 cyklach stymulacji;
3. nawracające utraty ciąż w tym samym związku;
4. wady macicy bezwzględnie uniemożliwiające donoszenie ciąży;
5. brak macicy.

Kryteria kwalifikacji do udziału w programie w zakresie mrożenia komórek jajowych przed zastosowaniem terapii gonadotoksycznej:

1. kobieta/dziewczynka aplikująca do programu musi mieszkać na terenie województwa mazowieckiego tj. musi być osobą fizyczną mieszkającą na terenie województwa mazowieckiego w rozumieniu Kodeksu cywilnego od 12 miesięcy w chwili aplikowania do programu. W kryterium tym znajduje się odwołanie do definicji miejsca zamieszkania określonej w art. 25 kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Analizując treść powołanego przepisu należy wnioskować, że badając miejsce zamieszkania osoby fizycznej należy brać pod uwagę dwa integralnie ze sobą powiązane czynniki: zewnętrzny, obiektywny fakt przebywania i wewnętrzny, subiektywny zamiar stałego pobytu, wola tego pobytu. Przebywanie to czynnik trwały, choć niekoniecznie ciągły, związany z zamiarem stałego pobytu, tj. nie tymczasowego, nie okazjonalnego. Natomiast zamiar stałego pobytu musi być określony na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Dopiero łączne występowanie tych dwóch elementów pozwala na stwierdzenie, że dana miejscowość jest tą, w której koncentruje się centrum życiowej aktywności danej osoby, jej interesy osobiste i majątkowe. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że fakt zameldowania na terenie innego województwa nie stanowi przeciwwskazania do udziału w programie, bowiem decydujące znaczenie ma oświadczenie o miejscu zamieszkania na terenie województwa mazowieckiego; 
2. kobieta/dziewczynka aplikująca do programu musi przedłożyć realizatorowi wypełniony druk świadomej zgody na udział w programie oraz podpisać oświadczenie, że nie jest obecnie uczestnikiem innego programu o podobnym charakterze finansowanym ze środków publicznych lub nie uczestniczyła w podobnym programie finansowanym ze środków publicznych w ciągu ostatnich trzech lat;
3. u kobiety/dziewczynki aplikującej do programu musi zostać stwierdzona i potwierdzona dokumentacją medyczną choroba nowotworowa lub inna choroba, której leczenie wymaga zastosowania terapii gonadotoksycznej.

Wszystkie powyżej określone kryteria w pkt. 1-3 muszą być spełnione, aby uczestniczyć w programie. Niespełnienie co najmniej jednego z ww. kryterium stanowi przeciwwskazanie do udziału w programie.

Obowiązująca w Polsce ustawa o leczeniu niepłodności nie określa górnej granicy wieku kobiety, u której planuje się przeprowadzenie ww. leczenia. Dlatego też, w programie nie została określona górna granica wieku kobiet aplikujących do programu. Ponadto w programie nie została określona dolna ani górna granica wieku uczestniczek aplikujących do programu w zakresie procedury mrożenia komórek jajowych przed zastosowaniem terapii gonadotoksycznej. O kwalifikacji do programu będzie ostatecznie decydował lekarz w oparciu o wskazania medyczne.

Założenia do programu zostały oparte na rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2018 r.

Dofinansowanie

Budżet programu na lata 2019–2025 wynosi 21 060 442 zł (w tym 620 314 zł w 2019 r., 2 878 566 zł w 2020 r., 2 618 661 zł w 2021 r., 4 442 901 zł w 2022 r. oraz 3 500 000 zł na każdy rok realizacji programu w latach 2023–2025). Przy planowanym budżecie programu, będzie można przeprowadzić co najmniej 3 468 procedur zapłodnienia pozaustrojowego (tj. dla około 1 156 par z województwa mazowieckiego przy założeniu, że jedna para skorzysta z trzech procedur) oraz co najmniej 70 procedur mrożenia komórek jajowych przed leczeniem gonadotoksycznym. Każdej parze uczestniczącej w programie zostaną zrefundowane maksymalnie 3 próby zapłodnienia pozaustrojowego, maksymalnie do kwoty 6 000 zł na jedną procedurę zapłodnienia pozaustrojowego (kwota dofinansowania może być niższa, jeśli nie zostały wykonane wszystkie usługi medyczne przewidziane w programie). Każdej uczestniczce w ramach programu przed leczeniem gonadotoksycznym zostanie zrefundowana procedura mrożenia komórek jajowych, maksymalnie do kwoty 3 600 zł (kwota dofinansowania może być niższa, jeśli nie zostały wykonane wszystkie usługi medyczne przewidziane w programie).

Pozytywna opinia o programie

Program uzyskał warunkowo pozytywną opinię Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) nr 83/2019 z dnia 19 czerwca 2019 r. Treść programu została dostosowana do uwag zawartych w opinii.

Zgodnie z art. 48b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wybór realizatorów programu polityki zdrowotnej będzie dokonany w drodze konkursu ofert.

Problem niepłodności

W Polsce nie prowadzono do tej pory badań epidemiologicznych w zakresie określenia częstości występowania niepłodności. W związku z tym, aby oszacować częstość tego zjawiska należy posłużyć się danymi szacunkowymi. Według Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) problem niepłodności w Polsce dotyczy od 10 proc. do 16 proc. par.

Szacuje się, że ok. 1,35–1,5 mln par w Polsce wymaga pomocy lekarskiej w związku z problemem z rozrodem. Z ogólnej liczby niepłodnych par wymagających leczenia, tylko 50 proc. decyduje się na rozpoczęcie postępowania terapeutycznego. Z tej liczby ok. 2 proc. będzie wymagało procedury zapłodnienia pozaustrojowego (IVF). Zakłada się, że w Polsce zapotrzebowanie na leczenie techniką IVF kształtuje się na poziomie 23-25 tys. rocznie. Szacuje się, że przyczyny niepłodności są rozłożone równomiernie po stronie kobiety i mężczyzny, w znacznym odsetku diagnozuje się ją równocześnie u obojga partnerów. U około 20 proc. par nie można ustalić jednoznacznej przyczyny niepłodności.

Lista realizatorów na lata 2019–2022

1. MEDI PARTNER Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Cybernetyki 19, 02-677 Warszawa;
2. Centrum Zdrowia Warszawa Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Cybernetyki 7, 02-677 Warszawa;
3. GRAVIDA Sp. z o. o. z siedzibą przy ul. Armii Krajowej 21, 09-410 Płock.

Dane kontaktowe do realizatorów

Od 24 września 2019 r. chętni do wzięcia udziału w programie mogą zgłaszać się do placówek z siedzibą w Warszawie.

• Medi Partner Sp. z o. o.

Klinika leczenia niepłodności InviMed
ul. Rakowiecka 36
02-532 Warszawa
tel. 500 900 888
e-mail: invimed@invimed.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 7:30–20:00
sobota, 8:00–13:00

• Centrum Zdrowia Warszawa Sp. z o. o.

Klinika leczenia niepłodności Gameta
ul. Cybernetyki 7
02-677 Warszawa
tel. (22) 399 91 00 lub 660 418 999
e-mail: rejestracja_warszawa@gameta.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 7:15–20:00
Od 26 września 2019 r. chętni do wzięcia udziału w programie mogą zgłaszać się do placówki z siedzibą w Płocku.

• Gravida Sp. z o. o.

  ul. Armii Krajowej 21
  09-410 Płock
  tel. (24) 266 89 42 lub (24) 366 51 55 lub 506 567 927
  e-mail: program@gravida.com.pl
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek–piątek, 8:00–20:00

Lista realizatorów na lata 2022–2025

• Fertina Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą przy ul. Dzikiej 15/C/U/4, 00-172 Warszawa;
• Provita Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Fabrycznej 13d, 40-611 Katowice;
• Centrum Zdrowia Warszawa Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Cybernetyki 7, 02-677 Warszawa;
• Centrum Bocian Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą przy ul. Akademickiej 26, 15-267 Białystok;
• Gravida Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Armii Krajowej 21, 09-410 Płock;
• Salve Medica Warszawa Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą przy ul. Wilanowskiej 365/2, 02-655 Warszawa;
• Invicta Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Polnej 64, 81-740 Sopot;
• FertiMedica Centrum Płodności Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą przy ul. Jana Pawła Woronicza 31/8U, 02-640 Warszawa;
• Przychodnia Lekarska „NOVUM” Katarzyna Kozioł, Piotr Lewandowski spółka jawna z siedzibą przy ul. Bocianiej 13, 02-807 Warszawa;
• Medi Partner Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Cybernetyki 19, 02-677 Warszawa;
• Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Sokratesa Starynkiewicza 1/3, 02-015 Warszawa.

Dane kontaktowe do realizatorów

Od 6 listopada 2022 r. chętni do wzięcia udziału w programie mogą zgłaszać się do placówek z siedzibą w Warszawie i Płocku.

Uwaga! W każdej klinice pacjentka ponosi różne koszty usług w ramach poszczególnych procedur wskazanych w programie. Ceny usług są bardzo zróżnicowane w każdej klinice.

• Medi Partner Sp. z o. o.

  Klinika leczenia niepłodności InviMed

  ul. Rakowiecka 36
  02-532 Warszawa
  tel. 500 900 888
  e-mail: invimed@invimed.pl
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek/środa, 7:30–20:00
  wtorek/czwartek/piątek, 7:30–19:30

• Centrum Zdrowia Warszawa Sp. z o. o.

Klinika leczenia niepłodności Gameta
ul. Cybernetyki 7
02-677 Warszawa
tel. (22) 399 91 00 lub 660 418 999
e-mail: rejestracja_warszawa@gameta.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek/piątek, 7:00–20:00
wtorek/środa/czwartek, 7:00–18:00

• Gravida Sp. z o. o.

ul. Armii Krajowej 21
09-410 Płock
tel. (24) 266 89 42 lub (24) 366 51 55
e-mail: program@gravida.com.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 8:00–20:00

• Fertina Sp. z o.o. Sp. k.

  ul. Dzikiej 15/C/U/4
  00-172 Warszawa
  tel. 882 421 012
  e-mail: fertina@fertina.pl
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek–piątek, 8:00–20:00

• Salve Medica Warszawa Sp. z o.o. Sp. k.

  ul. Wilanowskiej 365/2
  02-655 Warszawa
  Tel. (22) 522 85 00 lub 505 533 192
  e-mail: koordynatorplodnosci@salvemedica.waw.pl lub przez formularz kontaktowy: https://salvemedica.waw.pl – programy dofinansowania
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek–piątek, 7:30–20:00
  sobota, 7:30–14:00

• Invicta Sp. z o.o.

Kliniki i Laboratoria Medyczne INVICTA
ul. Złota 6
00-019 Warszawa
tel. (58) 585 88 00
e-mail: kln@invicta.pl lub przez formularz kontaktowy: www.klinikainvicta.pl, www.invicta.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 7:00–20:00
sobota, 8:00–15:00
sobota po 15:00/niedziela/święta – zgodnie z harmonogramem dyżurów
Formularz kontaktowy dla zainteresowanych par

• Provita Sp. z o.o

Centrum Medyczne Angelius Provita
ul. Połczyńska 31
01-377 Warszawa
Tel. 22 112 56 00/697 658 916
e-mail: warszawa.oviklinika@angelius.org
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 9:00–19:00
sobota, 9:00–15:00
niedziela, opcjonalnie – zaplanowane wizyty i zabiegi z lekarzem prowadzącym

• Przychodnia Lekarska „nOvum” K. Kozioł P. Lewandowski sp. j.

  ul. Bociania 13
  02-807 Warszawa
  tel. (22) 566 80 10
  e-mail: sekretariat@novum.com.pl
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek–piątek, 8:00–20:00

• Centrum Bocian Sp. z o.o. Sp. k.

Klinika leczenia niepłodności, ginekologii i położnictwa – Bocian 2
ul. Stawki 2a lok. 7
00-193 Warszawa
tel. (22) 300 50 90
e-mail: refundacjamazowsze@klinikabocian.pl
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek–piątek, 7:00–20:00
sobota, 8:00–14:00

• FertiMedica Centrum Płodności Sp. z o.o. Sp. k.

  ul. Jana Pawła Woronicza 31/8U
  00-640 Warszawa
  tel. (22) 379 79 87
  e-mail: info@fertimedica.pl
  Godziny otwarcia kliniki:
  poniedziałek–piątek, 7:30–20:00
  sobota, 8:00–14:00

• Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Sp. z o.o.

Pl. Sokratesa Starynkiewicza 1/3
02-015 Warszawa
tel. (022) 583-03-70
Godziny otwarcia kliniki:
poniedziałek/piątek, 7:00–20:00
wtorek/środa/czwartek, 7:00–15:00